Wednesday 29 October 2014


راهێنانیان به‌و پێشمه‌رگانه‌ كردووه‌ كه‌ ده‌چنه‌ كۆبانێ
هێزى تایبه‌تى به‌ریتانى ده‌سته‌كانى داعش له‌ نزیك كۆبانێ بۆ فرِۆكه‌ جه‌نگیه‌كان كه‌شف ده‌كا

هه‌رچه‌نده‌ هێشتا پارله‌مانى به‌ریتانیا به‌ ره‌سمى رێگه‌ى به‌ وڵاته‌كه‌ى نه‌داوه‌ كه‌ به‌شدارى له‌ شه‌رِى نێوده‌وڵه‌تى دژه‌ ده‌وڵه‌تى داعش له‌ خاكى سوریا بكات، كه‌چى رۆژنامه‌كانى ئێره‌ بڵاویان كرده‌وه‌ كه‌ ژماره‌یه‌ك ده‌سته‌بژێر له‌ هێزى تایبه‌تى ساس به‌ نهێنى چونه‌ته‌ نزیك كۆبانىَ و به‌شدارى كاریگه‌ریان هه‌یه‌ له‌ پاڵپشتى كردن له‌ شه‌رِڤانه‌كانى كوردستان و پاراستنى شاره‌كه‌ له‌ پێشرِه‌وییه‌كانى داعش. ئه‌و هێزه‌ تایبه‌ته‌ راهێنان به‌ هێزى پێشمه‌رگه‌ى كوردستان ده‌كات و ئامانجه‌كانى داعش له‌ عێراق ده‌كاته‌ ئامانج، ئه‌ركیان له‌ كۆبانێ تازه‌ له‌ لایه‌ن میدیاى به‌ریتانیاوه‌ بڵاو ده‌كرێته‌وه‌. ئه‌مه‌ى خواره‌وه‌ راپۆرتێكه‌ له‌م باره‌یه‌وه‌.

هێمن میرانى 

هێزى ساس
هێزى تایبه‌تى ئاسمانى به‌ریتانیا SAS  كه‌ كورتكراوه‌ى Special Air Service له‌ ساڵى 1947 دامه‌زراوه‌. وێب سایتى ره‌سمى هێزه‌كه‌ به‌م جۆره‌ پێناسه‌ى ساسى كردووه‌: " ئه‌م هێزه‌ ئه‌ركى یه‌كجار ئاست به‌رز جێبه‌جێ ده‌كه‌ن، ئه‌وان ده‌توانن له‌ سه‌خترین دۆخدا ئه‌ركه‌كانیان به‌جێ بگه‌یه‌نن و به‌ سانایی شوێنى خۆیان بگۆرِن ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر له‌ شوێنى نامۆ و بێ رێنیشانده‌ریش بن. ساس ته‌نیا ئه‌و ئه‌ركانه‌ جێبه‌جێ ده‌كا كه‌ زۆر گرنگن و ستراتیجین. ئه‌و كه‌سانه‌ى ده‌یانه‌وێ له‌و خزمه‌ته‌ سه‌ربازییه‌ به‌شدارى بكه‌ن و تواناى ئه‌وه‌یان هه‌بێ ئه‌و ئه‌ركه‌ زه‌حمه‌ت و گرنگانه‌ رابپه‌رێنن كه‌ ده‌زگاكه‌ له‌سه‌رى راهاتووه‌ به‌ سانایی ده‌ست ناكه‌ون. ئه‌و كه‌سانه‌ى له‌و هێزه‌ خزمه‌ت ده‌كه‌ن ته‌مه‌نیان له‌ نێوان 18 بۆ 34 ساڵه‌ و ده‌بێ ئاماده‌بن بۆ ئه‌وه‌ى جۆره‌ها راهێنان وه‌ربگرن و له‌ ده‌ره‌وه‌ى به‌ریتانیا به‌ گوێره‌ى ئه‌و شوێنانه‌ى پێویست ده‌كا، بچن خزمه‌ت بكه‌ن". به‌ گوێره‌ى ئه‌مه‌، كوردستان و كۆبانێ بایه‌خى ستراتیجیان به‌ لاى به‌ریتانیا هه‌یه‌ بۆیه‌ ئه‌و هێزه‌ تایبه‌ته‌ى بۆ خزمه‌ت كردن ره‌وانه‌ كردووه
لۆگۆی ساس
.

ساس له‌ كوردستانن
رۆژنامه‌ى ده‌یلى ته‌له‌گرافى به‌ریتانى راپۆرتێكى ده‌رباره‌ى خزمه‌تى سوپاى تایبه‌تى ئاسمانى وڵاته‌كه‌ى بڵاو كردۆته‌وه‌ كه‌ هاوكارى هێزى پێشمه‌رگه‌ى كوردستان ده‌كه‌ن له‌ راهێنان و چاودێرى كردنى به‌ره‌كانى شه‌رِ له‌ گه‌ڵ داعش. هه‌روه‌ها ئه‌و هێزه‌ له‌سه‌ر زه‌مین هه‌ماهه‌نگى ده‌كا له‌ گه‌ڵ فرۆكه‌ شه‌رِكه‌ره‌كانى وڵاته‌كه‌ى و ئه‌مریكا بۆ ئه‌وه‌ى ئامانجه‌كانى داعش به‌ دروستى ده‌ست نیشان بكه‌ن و گورزى گه‌وره‌یان لێ بده‌ن. رۆژنامه‌كه‌ نوسیویه‌تى "له‌ هێرشه‌كانى هێزى پێشمه‌رگه‌ى كوردستان بۆ سه‌ر ره‌بیعه‌ و زومار و گونده‌كانى نزیك قه‌زاى داقوق، ساس هاوكارییه‌كى گرنگیان پیشان داوه‌". عه‌مید هه‌ڵگورد حیكمه‌ت  به‌ رۆژنامه‌ى ده‌یلى ته‌له‌گرافى گوتووه‌ كه‌ ساس و سوپاى تایبه‌تى ئه‌مریكى رۆڵى گه‌وره‌یان له‌ هاوكارى كردنى پێشمه‌رگه‌ گێرِاوه‌ به‌ تایبه‌ت له‌ بوارى راهێنان و چاودێرى كردنى به‌ره‌كانى شه‌رِ.

ساس له‌ كۆبانى
رۆژنامه‌ى ده‌یلى ستارى به‌ریتانى له‌ نوێترین راپۆرتیدا كه‌ رۆژى 26 ى ئۆكتۆبه‌ر بڵاوى كردۆته‌وه‌ و ناونیشانى ( ساس هاوكارى پاڵه‌وانه‌كانى كۆبانى ده‌كات له‌ دژى داعش) داوه‌تێ، باس له‌ هاوكارى ساس ده‌كات له‌ پاڵ شه‌رِڤانه‌كانى كوردستان له‌ كۆبانێ. ده‌یلى ستار ده‌ڵێ " چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر، تیمێكى ده‌سته‌بژێرى سوپاى تایبه‌تى ئاسمانى به‌ریتانیا ره‌وانه‌ى ده‌وروبه‌رى كۆبانى كراون له‌ ناوچه‌كانى نێوان سنورى توركیا و سوریا له‌و كاته‌ى كۆبانىَ نزیك بوو بكه‌وێته‌ ده‌ست چه‌كدارانى داعش. ئه‌و تیمه‌ به‌ نهێنى ئه‌ركه‌كانى خۆیان راده‌په‌رِێنن". رۆژنامه‌كه‌ ده‌ڵێ "ئه‌و تیمه‌ى ساس بۆ ئه‌وه‌ ره‌وانه‌ كراون كه‌ هاوكارى چه‌كداره‌ ئازاكانى كورد بكه‌ن له‌ شه‌رِیان دژى چه‌كدارانى ده‌وڵه‌تى ئیسلامى داعش له‌ كۆبانىَ". رۆژنامه‌كه‌ ئه‌ركى ئه‌و گروپه‌ به‌ گرنگ ده‌زانىَ و ده‌ڵێ "له‌ چه‌ند هه‌فته‌ى رابردوو ئه‌و گروپه‌ ئه‌ركى گرنگیان ئه‌نجامداوه‌ و شانازییان بۆ خۆیان تۆمار كردووه‌".
ئامانجه‌کانی داعش ده‌ست نیشان ده‌که‌ن بۆ فڕۆکه‌کان

نیشانه‌ ده‌ده‌نه‌ فرِۆكه‌كان
رۆژنامه‌ى ده‌یلى ستار ده‌ڵێ "ئه‌ركى تیمه‌كه‌ى ساس له‌ ده‌وربه‌رى كۆبانى بریتیه‌ له‌ چاوساغى كردن بۆ فرِۆكه‌ جه‌نگیه‌كانى ئه‌مریكا بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌و ئامانجانه‌ى داعش بپێكن كه‌ له‌ كۆبانى نزیك ده‌بنه‌وه‌ و هه‌رِه‌شه‌ ده‌خه‌نه‌ سه‌ر شاره‌كه‌. به‌ هۆى هاوكارى و چاوساغى ساس، فرِۆكه‌ جه‌نگیه‌كانى ئه‌مریكا ده‌یان ئامانجى گرنگى داعشیان له‌ ده‌وربه‌رى كۆبانى پێكاوه‌ و چه‌ندین چه‌كداریان لێ كوشتوون و بریندار كردوون وێرِاى تێكشاندنى تانك و ئۆتۆمبێله‌ سه‌ربازییه‌كانیان كه‌ بۆ پێشرِه‌وى كردن بۆ ناو كۆبانى به‌كاریان ده‌هێنا". رۆژنامه‌كه‌ چه‌ند نمونه‌یه‌ك له‌ ئامانجه‌ سه‌ركه‌وتووه‌كانى تیمى ساس ده‌خاته‌ به‌رچاو كه‌ له‌ چه‌ند هه‌فته‌ى رابردوو له‌ كۆبانێ پێكاویانه‌، له‌وانه‌ "پێكانى گروپێكى چه‌كدارى داعش كه‌ كۆببوونه‌وه‌ و به‌ره‌و كۆبانى جوله‌یان ده‌كرد، به‌ هۆى چاوساغى تیمه‌ نهێنیه‌كه‌ى ساس له‌ چوار ده‌ورى كۆبانێ، توانرا له‌ ئاسمانه‌وه‌ ژماره‌یه‌ك بۆمبیان بۆ ره‌وانه‌ بكرێ و له‌ ناو ببرێن". له‌ چالاكیه‌كانى دیكه‌ى گروپه‌كه‌ وه‌كو له‌ رۆژنامه‌كه‌ هاتووه‌ "كردنه‌ ئامانجى كاروانێك تانك و ناقیله‌ و موده‌ره‌عه‌ و ئۆتۆمبێڵى به‌رزى سه‌ربازى كه‌ فیشه‌ك و خۆراكى ده‌گواسته‌وه‌ بۆ ده‌وربه‌رى كۆبانىَ، پاش ده‌ست نیشانكردنیان له‌ لایه‌ن ساسه‌وه‌، له‌ لایه‌ن فرِۆكه‌ جه‌نگیه‌كانه‌وه‌ كرانه‌ ئامانج و له‌ ناو بران". سه‌رچاوه‌یه‌كى سه‌ربازى ئه‌مریكى له‌ ناوچه‌كه‌ به‌ رۆژنامه‌كه‌ى گوتووه‌ " ئه‌و گروپه‌ى ساس كارى زۆر نایاب ده‌كه‌ن و هاوكارى گه‌وره‌ن، به‌ ئاسانى ده‌توانن خۆیان بگوازنه‌وه‌ و ئامانجى گه‌وره‌ ده‌ست نیشان بكه‌ن بۆ فرِۆكه‌كان بۆ ئه‌وه‌ى له‌ ئاسمانه‌وه‌ هێرش بكرێته‌ سه‌ر چه‌كدارانى داعش". سه‌رچاوه‌كه‌ ده‌ڵێ " تیمه‌كه‌ى ساس زۆر به‌ وریایی و به‌ بێ ئه‌وه‌ى بچووكترین هه‌رِه‌شه‌ بخه‌نه‌ سه‌ر ژیانى خۆیان ئه‌و ئه‌ركانه‌یان تا ئێستا جێ به‌جێ كردووه‌. ئه‌گه‌ر له‌ ماوه‌ى رابردوو شوێنه‌كانیان له‌ لایه‌ن چه‌كدارانى داعشه‌وه‌ بزانرابوایه‌، به‌ختیان ده‌بوو ئه‌گه‌ر بیانتوانیبوایه‌ خۆیان ده‌رباز بكه‌ن". سه‌رچاوه‌كه‌ كه‌ قسه‌ى بۆ رۆژنامه‌ى ده‌یلى ستار كردووه‌ ده‌ڵێ " كه‌ش و هه‌وا یه‌كجار گه‌رم بووه‌ بۆ ئه‌و سه‌ربازانه‌، ناچار بوونه‌ خۆیان له‌ ژێر پوش و په‌ڵاش حه‌شار بده‌ن و به‌ ئاو بیپرِژێنن". ده‌رباره‌ى ئه‌ركه‌كه‌یان له‌ كۆبانى سه‌رچاوه‌كه‌ ده‌ڵێ " ره‌نگه‌ به‌ هۆى ئه‌و ئه‌ركانه‌وه‌ ژیانى سه‌دان كه‌سیان رزگار كردبێ".

ده‌سته‌ بژێن بۆ كۆبانێ
رۆژنامه‌كه‌ ده‌رباره‌ى بنكه‌ى سه‌ره‌كى ساس نوسیویه‌تى "  ئه‌وان چه‌ند مانگێكه‌ له‌ عێراق كار ده‌كه‌ن، به‌ڵام له‌ هه‌فته‌كانى رابردوو به‌ هۆى سه‌خت بوونى شه‌رِى كۆبانىَ، ده‌سته‌بژێرێك ره‌وانه‌ى سوریا كران بۆ ئه‌وه‌ى پارێزگارى له‌ كۆبانێ بكه‌ن و نه‌یه‌ڵن بكه‌وێ". سه‌رچاوه‌ ئه‌مریكیه‌كه‌ به‌ رۆژنامه‌ى ده‌یلى ستارى گوتووه‌ " سه‌ربازه‌كانى سوپاى دێڵتاى ئه‌مریكى و ساسى به‌ریتانى له‌ چه‌ند هه‌فته‌ى رابردوو توانیویانه‌ هه‌موو ئه‌و هه‌وڵانه‌ى داعش كه‌ كه‌ بۆ چوارده‌وره‌ گرتنى كۆبانى داویه‌تى پوچه‌ڵ بكه‌نه‌وه‌". سه‌رچاوه‌كه‌ ده‌ڵێ " هه‌ر كاتێك چه‌كدارانى داعش هه‌وڵیاندابێ جوله‌ بكه‌ن، ئه‌و براده‌رانه‌ ته‌ختیان كردوون، ئه‌مه‌ به‌ راستى نایابه‌". رۆژنامه‌كه‌ نمونه‌ى ئه‌و هێرشه‌ ئاسمانه‌ى فرِۆكه‌ شه‌رِكه‌ره‌كانى ئه‌مریكا دێنێته‌وه‌ كه‌ هه‌فته‌ى رابردوو كرایه‌ سه‌ر ئه‌و چه‌ند چه‌كداره‌ى داعش كه‌ ئاڵاكه‌یان له‌سه‌ر ئه‌و به‌رزاییانه‌ى ده‌رِواننه‌ سه‌ر كۆبانێ به‌رز كرده‌وه‌ و یه‌كسه‌ر له‌ نێو بران.
پێشمه‌رگه‌ى بۆ كۆبانىَ ئاماده‌ كردووه‌
رۆژنامه‌كه‌ ده‌ڵێ "ساس راهێنانى به‌ پێشمه‌رگه‌ كردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ى چه‌كى نوێ و پێشكه‌وتوو بته‌قێنن و ئامانجه‌كانى دوژمن له‌ رێى به‌ دروستى به‌كارهێنانى هاوه‌ن و تۆپى دوور هاوێژ به‌ ته‌واوى بپێكن". رۆژنامه‌كه‌ ده‌ڵێ "ساس نزیكه‌ى 200 پێشمه‌رگه‌ى كوردستانى راهێناوه‌ كه‌ ده‌چنه‌ كۆبانى و به‌شدارى شه‌رِ ده‌كه‌ن له‌وێ".


تێبینی: ئه‌م راپۆرته‌ له‌ لاپه‌ڕه‌ 8 ی رۆژنامه‌ی خه‌بات ژماره‌ی رۆژی 30 ی ئۆکتۆبه‌ری 2014 بڵاو بۆته‌وه‌

Sunday 26 October 2014

به‌ ره‌خنه‌گرتنێكى زۆره‌وه‌: توركیا له‌مه‌دا چى ده‌ست ده‌كه‌وێت!

ده‌سته‌ى نوسه‌رانى نیویۆرك تایمز داواى پاراستنى كۆبانى ده‌كه‌ن


 راپۆرتى هێمن میرانى
رۆژنامه‌ى ناودارى نیویۆرك تایمز، وتارێكى به‌ ناونیشانى ( بۆچى ده‌بێ كۆبانى بپارێزرێ) له‌ رۆژى 23 ى ئۆكتۆبه‌ر بڵاوكردۆته‌وه‌ كه‌ ده‌سته‌ى نوسه‌رانى رۆژنامه‌كه‌ نوسیویه‌تى. ئه‌م وتاره‌ى نیویۆرك تایمز كه‌ گوزارشت له‌ راى رۆژنامه‌كه‌ ده‌كات، له‌ 565 وشه‌ پێك هاتووه‌ و 13 جار ناوى توركیا هێندراوه‌. وتاره‌كه‌ هه‌رچه‌نده‌ له‌ ناونیشاندا بۆ كۆبانى نوسراوه‌، به‌ڵام له‌ ناوه‌رِۆكدا كۆمه‌ڵێك گله‌یی گه‌وره‌ له‌ توركیا كراوه‌ و وه‌كو هاوپه‌یمانێكى سه‌ربه‌كێشه‌ى خه‌مسارد و نابه‌رپرس وێنا كراوه‌. له‌ نێو دێره‌كانى وتاره‌كه‌دا بێهیوایی رۆژنامه‌نووسه‌كانى نیویۆرك تایمز له‌ توركیا به‌ دیاریكراوى به‌دى ده‌كرێ.

ئه‌گه‌ر كۆبانى نه‌كه‌وت
وتاره‌كه‌ به‌ سه‌ره‌تایه‌ك ده‌رباره‌ى شه‌رِى كورد و داعش له‌ كۆبانى ده‌ست پێ ده‌كات و تیایدا هاتووه‌ " ئه‌گه‌ر كۆبانى بمێنێته‌وه‌، ئه‌مه‌ مانای ئه‌وه‌ ده‌بێ كه‌ ریكۆردى شكاندووه‌. ئه‌م شاره‌ گه‌مارۆدراوه‌ كه‌ كه‌وتۆته‌ سنوورى باكورى سوریا له‌ گه‌ڵ توركیا بۆ چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك له‌سه‌ر لێوارى كه‌وتن بوو له‌ به‌رامبه‌ر گه‌مارۆیه‌كى توندى چه‌كداره‌كانى ده‌وڵه‌تى ئیسلامى. به‌لام كوردانى سوریا كه‌ به‌ كۆبانى ده‌ڵێن ماڵ، له‌ شه‌رِكردنى سه‌خت به‌رده‌وام بوون تا رۆژى یه‌ك شه‌مه‌ ئه‌مریكا چه‌ك و پێداویستى دیكه‌ى له‌ رێى ئاسمانه‌وه‌ پێ گه‌یاندن بۆ ئه‌وه‌ى به‌هێزتریان بكات".


پێگه‌ى كۆبانى له‌ ستراتیجیه‌تى ئه‌مریكادا
وتاره‌كه‌ دواتر دێته‌ سه‌ر بایه‌خى كۆبانى به‌لاى ئه‌مریكیه‌كان و كێشه‌ى ئه‌و هێزانه‌ش ده‌خاته‌ روو كه‌ له‌ به‌ره‌كانى شه‌رِدا بۆ به‌زاندنى داعش ده‌كرێ سوودیان لێ وه‌ربگیرێ، " كۆبانى تا ماوه‌یه‌ك له‌ لایه‌ن فه‌رمانده‌ ئه‌مریكیه‌كانه‌وه‌ وه‌كو شارێكى كه‌م بایه‌خ هه‌ژمار ده‌كرا. ئێستا نه‌ك ته‌نیا بۆته‌ جێگه‌ى گرنگى و هه‌ڵوه‌سته‌ى ئۆپه‌راسیۆنى ئه‌مریكى له‌ دژى ده‌وڵه‌تى ئیسلامى به‌ ناو داعش، به‌ڵكو بۆته‌ تاقیكردنه‌وه‌ى ستراتیجیه‌تى ئیداره‌ى ئه‌مریكا له‌و شه‌رِه‌  كه‌ پێك هاتووه‌ له‌ پێشكه‌شكردنى هاوكارى ئاسمانى و پشت به‌ستن به‌ هێزى ناوخۆیی زه‌مینى له‌ دژى ئه‌و ناوچانه‌ى له‌ سوریا كه‌وتونه‌ته‌ ده‌ست داعشن بۆ ئه‌وه‌ى بتوانرێ چه‌كدارانى داعش له‌ مه‌یدانى شه‌رِدا ببه‌زێندرێن". ده‌رباره‌ى جۆرایه‌تى ئه‌و هێزانه‌ى له‌ سوریا ئه‌مریكا نیازى پشت پێ به‌ستى هه‌یه‌، له‌ وتاره‌كه‌ هاتووه‌ " كێشه‌ى گه‌وره‌ى ئه‌و هێزه‌ ناوخۆییانه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ زۆر نارێكخراون، یان له‌ رووى سیاسییه‌وه‌ په‌رته‌وازه‌ن. له‌ كه‌یسى كۆبانیدا، چه‌كداره‌ كورده‌كان له‌ ژێر مه‌ترسی ئه‌وه‌ن كه‌ له‌ رووى چه‌كه‌وه‌ كه‌متوانا بن له‌ به‌رامبه‌ر داعش".
دواتر به‌ رسته‌یه‌ك ئه‌گه‌رى كه‌وتنى كۆبانى به‌ مه‌ترسى ده‌زانن و ده‌نووسن " هه‌ر جۆره‌ شكستێك له‌ كۆبانى ماناى په‌رته‌وازه‌ى و به‌تاڵى پلانى ئه‌مریكا پیشان ده‌دات و سه‌ركه‌وتنێكى گه‌وره‌ش راده‌ستى داعش ده‌كا".  نوسه‌ره‌كانى نیویۆرك تایمز بیرى توركیاش ده‌خه‌نه‌وه‌ كه‌ كۆبانى هاوسنوریه‌تى و ده‌ڵێن " به‌ هۆى ئه‌وه‌ى كه‌ پێگه‌ى جوگرافى كۆبانى كه‌وتۆته‌ سنوورى توركیا، كه‌وتنى ئه‌و شاره‌ ده‌وڵه‌تى ئیسلامى ده‌كاته‌ دراوسێى توركیا و به‌مه‌ش راسته‌وخۆ هه‌رِه‌شه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر هاوپه‌یمانێكى ناتۆ. هه‌ر جۆره‌ جولانه‌وه‌یه‌كى له‌م چه‌شنه‌ هاوپه‌یمانان ناچار ده‌كا كه‌ بێنه‌ فریاى توركیا و به‌رگرى لێ بكه‌ن".

گله‌یی له‌ توركیا
نیویۆرك تایمز ره‌خنه‌ى توند له‌ توركیا ده‌گرێ و بێ هه‌ڵوێستى له‌ به‌رامبه‌ر داعش وه‌كو خاڵى گه‌وره‌ و لاوازى پلان و ستراتجیه‌تى ئه‌مریكا ناو ده‌به‌ن، ئه‌وان ده‌ڵێن ( گه‌وره‌ترین خاڵى ون له‌ ئۆپه‌راسیۆنه‌كانى ئه‌مریكا، توركیایه‌. دوو دڵى توركیا له‌ هاوكارى كردنى كوردانى كۆبانى وه‌كو ئاماژه‌یه‌كى دیارى لاوازى ستراتیجیه‌تى ئه‌مریكا له‌م شه‌رِه‌ وێنا ده‌كرێ. برِیارى پێكه‌شكردنى هاوكارى چه‌ك بۆ كوردانى كۆبانى هه‌نگاوێكى بێهیوایانه‌ بوو چونكه‌ كورده‌كان به‌ ته‌واوى كه‌وتبونه‌ ژێر هه‌رِه‌شه‌. له‌ولاشه‌وه‌ سه‌رۆكى توركیا ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆگان ره‌تى ده‌كرده‌وه‌ كه‌ هاوكارى پێشكه‌ش بكات هه‌رچه‌نده‌ واشنتن چه‌ندین جار داواى لێ كرد". وتاره‌كه‌ پاشان دێته‌ سه‌ر باسى رێگه‌دان به‌ په‌رِینه‌وه‌ى پێشمه‌رگه‌ له‌ رێى توركیاوه‌ بۆ كۆبانى و رێگه‌دان به‌و ژماره‌ پێشمه‌رگه‌یه‌ وا لێك ده‌ده‌نه‌وه‌ كه‌ ژماره‌یه‌كى به‌س نیه‌ بۆ شه‌رِى ئه‌وێ، ده‌نووسن " دواى ئه‌وه‌ى ئه‌مریكا له‌ رێى ئاسمانه‌وه‌ هاوكارى پێشكه‌ش كوردانى كۆبانى كرد، ئینجا توركیا رۆژى دوو شه‌مه‌ راگه‌یاند كه‌ رێگه‌ ده‌دات هێزى پێشمه‌رگه‌ له‌ رێگه‌ى خاكه‌كه‌یه‌وه‌ بچنه‌ كۆبانى. به‌ڵام تا ئێستا هیچ هێزێك بۆ پشتیوانى كۆبانى نه‌گه‌یشتونه‌ته‌ ئه‌وێ. رۆژى سێ شه‌مه‌ به‌رێز ئه‌رۆدگان روونى كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌وان ئاماده‌كاریان كردووه‌ كه‌ رێگه‌ بده‌ن ته‌نیا 200 پێشمه‌رگه‌ له‌ رێى توركیاوه‌ بچنه‌ كۆبانى، كه‌ ئه‌مه‌ش ژماره‌یه‌كى پێویست نیه‌ له‌ كاتێك راپۆرته‌كان بڵاو ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ ده‌وڵه‌تى ئیسلامى نزیكه‌ى 1000 چه‌كدارى له‌م ناوچه‌یه‌ هه‌یه‌".

هاوپه‌یمانێكى چه‌موش
نیویۆرك تایمز ره‌خنه‌ له‌ دوو دڵى و ساردى توركیا له‌ شه‌رِى دژى داعش ده‌گرێ و به‌وه‌نده‌ش ناوه‌ستێ به‌ڵكو تۆمه‌تبارى ده‌كا به‌ هاوكارى كردنى داعش و له‌ كۆتایی وتاره‌كه‌شدا سه‌ركه‌وتنى ئه‌مریكا له‌م شه‌رِه‌ ده‌به‌ستێته‌وه‌ به‌ هاوكارى و هه‌ماهه‌نگى هاوپه‌یمانه‌ گرنگه‌كانى كه‌ دیاره‌ توركیا یه‌كێكه‌ له‌وان. له‌ وتاره‌كه‌دا هاتووه‌ " توركیا له‌ كاتێكى هه‌ستیاردا، هاوپه‌یمانێكى سه‌ربه‌گۆبه‌ندى ناتۆ ده‌رچوو. له‌ رێى جه‌خت كردنه‌وه‌ له‌وه‌ى كه‌ سه‌رۆكى سوریا به‌شار ئه‌سه‌د هه‌رِه‌شه‌یه‌كى جددى تر و مه‌ترسیدارتره‌ له‌ ده‌وڵه‌تى ئیسلامى، و به‌ هۆى كێشه‌ ئاڵۆزه‌كانى له‌ گه‌ڵ گروپه‌ جیاوازه‌ كوردییه‌كان، توركیا كێشه‌كانى ئاڵۆزتر كردووه‌. توركیا ده‌مێكه‌ ده‌وڵه‌تى ئیسلامى، كه‌ ئامانجى بنه‌رِه‌تى بریتى بوو له‌ رووخاندنى رژێمى ئه‌سه‌د، به‌كار خستووه‌. ئه‌مه‌ش له‌ رێگه‌ى كردنه‌وه‌ى خاكه‌كه‌ى بۆ ناردنه‌ ژووره‌وه‌ى میلیشیا و چه‌ك و پاره‌ بۆ سوریا".
یه‌کێک له‌و کاریکاتێرانه‌ی باس له‌ پشتگیری تورکیا له‌ داعش ده‌که‌ن

توركیا چى ده‌ست ده‌كه‌وێ؟
نیویۆرك تایمز به‌ سه‌رسورِمانه‌وه‌ پرسیار ده‌كا كه‌ توركیا چ قازانج ده‌كا له‌وه‌ى ئه‌مریكا و هه‌رێمى كوردستان و ته‌نانه‌ت په‌كه‌كه‌ش  تورِه‌ بكات، تیایدا هاتووه‌ " ئێستا ئه‌مریكا رێبه‌رایه‌تى شه‌رِى دژه‌ ده‌وڵه‌تى ئیسلامى داعش ده‌كات. توركیا ده‌ڵێ له‌ گه‌ڵ ئه‌مریكیه‌كان كار ده‌كات، به‌ڵام له‌ولاوه‌ دژایه‌تى هاوكاریكردنى چه‌كداره‌ كورده‌كانى كۆبانى ده‌كات به‌و هۆیه‌ى گوایه‌ مه‌ترسى هه‌یه‌ كه‌ ئه‌مه‌ ببێته‌ هۆى به‌هێز بوونى پارتى كرێكارانى كوردستان له‌ نێو توركیا. راسته‌ په‌كه‌كه‌ شه‌رِى جیاخوازى له‌ دژى توركیا كردووه‌، به‌ڵام ئێستا هه‌ردوولا له‌ نێو پرۆسه‌ى گفتوگۆى ئاشتیدان. زه‌حمه‌ته‌ بتوانی هیچ قازانجێك بدۆزیته‌وه‌ كه‌ به‌رێز ئه‌ردۆگان له‌ تورِه‌ كردنى ئه‌مریكیه‌كان و له‌ تورِه‌كردنى كوردانى عێراق، ئه‌وانه‌ى ته‌نیا گروپى كوردیین كه‌ توركیا په‌یوه‌ندییه‌كى باشى له‌ گه‌ڵ هه‌بوون، ده‌ستى بكه‌وێت. هه‌روه‌ها ره‌تكردنه‌وه‌ى هاوكارى كردنى كۆبانى ره‌نگه‌ ببێته‌ هۆى هه‌رِه‌شه‌یه‌كى جددى له‌سه‌ر ئه‌و گفتوگۆ ئاشتیه‌ ساوایه‌ى له‌گه‌ڵ په‌كه‌كه‌ هه‌یه‌تى".
وتاره‌كه‌ له‌ كۆتاییدا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى ره‌خنه‌ له‌ ئۆباما ده‌گرێ كه‌ شه‌رِێكى بێ پلانى له‌ سوریا ده‌ست پێكردووه‌، سه‌ركه‌وتنى ئه‌و شه‌رِه‌ ده‌به‌ستێته‌وه‌ به‌ هاوكارى هاوپه‌یمانه‌كانى ئه‌مریكا و تیایدا هاتووه‌ " زۆر شتى نه‌زانراو هه‌بوون كاتێك سه‌رۆك ئۆباما ئۆپه‌راسیۆنه‌ كه‌مراوێژ و پێنه‌گه‌یشتووه‌كانى له‌ سوریا ده‌ست پێكرد. هه‌ره‌س هێنان له‌ به‌ده‌ست هێنانى هاوكارى و هه‌ماهه‌نگى ته‌واوى هاوپه‌یمانێكى گرنگ، ده‌رگاى سه‌ركه‌وتن له‌ شه‌رِى دژه‌ داعش به‌ ته‌واوى به‌سه‌ر پرسیاردا ده‌كاته‌وه‌".

ئه‌م راپۆرته‌ له‌ رۆژنامه‌ى خه‌بات رۆژى 27 ى ئۆكتۆبه‌رى 2014 له‌ لاپه‌رِه‌ بڵاوبۆته‌وه‌

Thursday 23 October 2014

یاده‌وه‌رییه‌كانى كۆبانێ: 4 رۆژى ئه‌و شاره‌ى كه‌ به‌ره‌نگارییه‌كى بێ وێنه‌ به‌رامبه‌ر به‌ داعش به‌رێوه‌ ده‌بات

به‌شى چواره‌م و كۆتاییى
رۆژنامه‌نووسى كورد هه‌یسه‌م موسلیم له‌ نێو كۆبانیه‌وه‌ راپۆرتێكى درێژى كه‌ رووداوه‌كانى چوار رۆژى ژیان و به‌رگری ناو شارى كۆبانیه‌ له‌ گۆڤارى نیوزویك ى ئه‌مریكى بڵاو كردۆته‌وه‌. هه‌یسه‌م پێ به‌ پێ له‌ گه‌ڵ كچ و كورِه‌ ئازاكانى كوردستان له‌ كۆبانى چۆته‌ به‌ره‌كانى شه‌رِ و تۆز و خۆڵى سه‌ر ده‌موچاوى شه‌رِڤانان و خه‌مى هاوڵاتیانى مه‌ده‌نى نێو شاره‌كه‌ و ویزه‌ى گولله‌ و لرمه‌ى تۆپ و ته‌قینه‌وه‌كانى له‌ كارێكى رۆژنامه‌وانى جواندا وێنا كردووه‌. ئه‌مه‌ ئه‌ڵقه‌ى كۆتاییه‌، تیایدا پیشان ده‌دات كه‌ هێشتا خه‌ڵكى مه‌ده‌نى له‌ شاره‌كه‌ ماون، ئه‌و كات ئه‌وان دڵنیا نه‌بوون كه‌ به‌ خه‌ستى هاوپه‌یمانان دێنه‌ فریایان و داعش بۆردوومان ده‌كه‌ن، له‌ گه‌ڵ ئه‌وه‌ش وێنه‌ى خۆرِاگریه‌كى گه‌وره‌ى شه‌رِڤانان و خه‌ڵكه‌كه‌ بێ ئه‌ندازه‌ جوانه‌.
هێمن میرانی

خه‌ڵكى مه‌ده‌نى شار
ئه‌مرۆ 12 ى ئۆكتۆبه‌ره‌ و ناوه‌ندى شاره‌ تا راده‌یه‌ك ئارامه‌. به‌یانیه‌كه‌ى هه‌ندێ رێژنه‌ى ته‌قه‌ و ده‌نگى قه‌ناس و هه‌ندێ ته‌قینه‌وه‌ بیستران به‌ڵام به‌ به‌راورد به‌ رۆژه‌كانى دیكه‌ زۆر كه‌م بوون. شه‌رِه‌كه‌ به‌ قه‌ناسه‌، هه‌رچه‌نده‌ جار جار ده‌نگى ته‌قینه‌وه‌ ده‌بیسترێ. له‌ گه‌ره‌كه‌كانى رۆژهه‌ڵات و رۆژئاوا، پیاوه‌ نیشانه‌ شكێنه‌كانى هه‌ردوولا له‌ نێو باڵه‌خانه‌كاندا یه‌كترى ده‌كه‌نه‌ ئامانج. له‌ ناو سه‌نته‌رى كۆبانى، سه‌دان هاوڵاتى سڤیل له‌ ماڵه‌كانیان و كونجه‌كانى خۆپاراستن دێنه‌ ده‌ره‌وه‌. دونیا به‌ره‌و ئێواره‌ ده‌رِوات و له‌ دووردا گوێبیستى ده‌نگى ته‌قینه‌وه‌ ده‌بین. من هه‌رگیز خه‌یاڵم نه‌ده‌كرد كه‌ ئه‌و هه‌موو هاوڵاتیه‌ مه‌ده‌نیه‌ هێشتا له‌ ناو سه‌نته‌رى كۆبانى مابنه‌وه‌. یه‌كێك له‌ پیاوه‌كان پێى گوتم كه‌ خزمه‌كانیان كه‌ له‌ باكورى شار داده‌نیشن ره‌تیان كرده‌وه‌ كه‌ شار به‌جێ بێڵن و بچنه‌ توركیا، بۆیه‌ زۆرینه‌یان یان هێشتا له‌ ماڵى خۆیانن، یان له‌ ژێرزه‌مینه‌كانى خۆپارێزى خۆیان حه‌شارداوه‌. ئه‌مه‌ نیشانه‌ و به‌ڵگه‌ى ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هێشتا سه‌دان هاوڵاتى مه‌ده‌نى له‌ شاره‌كه‌ ماونه‌ته‌وه‌. 



نه‌ خاچى سوور و نه‌ مانگى سوور لێره‌ بوونیان نیه‌، هه‌موو دكتۆر و په‌رستیاره‌كان خۆماڵى و خه‌ڵكى شاره‌كه‌ن و شه‌و و رۆژ كار ده‌كه‌ن و تیمارى برینداره‌كان ده‌كه‌ن به‌ برِێكى زۆر كه‌مى ده‌رمان و كه‌لوپه‌لى پزیشكى

 
زۆر زه‌حمه‌ته‌ به‌ دروستى بزانی كێ له‌ شار ماوه‌ و چه‌ندن. له‌و دۆخه‌دا ئه‌گه‌رى ئه‌وه‌ هه‌مووكات له‌ ئارادایه‌ كه‌ ئه‌م هاوڵاتیه‌ مه‌ده‌نیانه‌ كۆمه‌ڵكوژ بكرێن، خودا رێگه‌ى داعش نه‌دات بتوانێ بگاته‌ ئه‌و شوێنانه‌ى شار كه‌ هێشتا خه‌ڵكى مه‌ده‌نى تێدا ماوه‌. ئه‌مرِۆ ژماره‌یه‌ك منداڵیشم بینى له‌ ناو شار، خه‌ریك بوو باوه‌رِ به‌ چاوى خۆم نه‌كه‌م. وه‌كو ئه‌وه‌ وابوو كه‌ له‌ شوێنێكى دیكه‌وه‌ هاتبن. بۆم ده‌ركه‌وت كه‌ به‌رپرسانى شاره‌كه‌ ئه‌م منداڵانه‌یان له‌ حه‌شارگه‌ و ژێرزه‌مینه‌كانى خۆپارێزى پاراستبوو. زۆر دڵم خۆش بوو كه‌ بینیم منداڵه‌كان یارى ده‌كه‌ن، هه‌ستێكى خۆشى پێدام. به‌ڵام هێشتا ئه‌وان له‌ ژێر مه‌ترسیه‌كى ته‌واو دان و به‌رپرسانى شاره‌كه‌ هه‌وڵ ده‌ده‌ن كه‌ خانه‌واده‌كانیان رازى بكه‌ن كه‌ به‌ زووترین كات شاره‌كه‌ چۆڵ بكه‌ن و خۆیان و منداڵه‌كانیان رزگار بكه‌ن. له‌ لایه‌ك حه‌ز ناكه‌م ئه‌وان به‌جێمان بێڵن، چونكه‌ مانه‌وه‌ى هه‌ندێ خه‌ڵكى سڤیل نیشانه‌ى ئه‌وه‌مان پێ ده‌دا كه‌ هێشتا شاره‌كه‌ زیندووه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى ئه‌و هه‌موو هێرشه‌ مه‌ترسیداره‌ى ده‌كرێته‌ سه‌ر. به‌ڵام به‌رپرسه‌كان راست ده‌كه‌ن، ئه‌و شه‌رِه‌ زۆر ناشرین و ترسناكه‌ و چاره‌نووسى شاره‌كه‌شمان هێشتا نادیاره‌، بۆیه‌ باشتره‌ ئه‌وان برِۆن. ئه‌مرِۆ به‌ گشتى خه‌ڵك هاتبوونه‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى قسه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كترى بكه‌ن و چاوه‌یه‌ك بخۆنه‌وه‌ و كارێك بكه‌ن كه‌ له‌م ناوه‌ له‌ ده‌ستیان بێت.
فه‌رمانده‌یه‌كى ئافره‌ت: 100 چه‌كدارى داعش به‌ دیل گیراون و وه‌كو دیلى جه‌نگ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ین و نایانكوژین، چونكه‌ ئێمه‌ كوردین و وه‌كو ئه‌وان نین
نان بۆ هه‌موان دروست ده‌كرێ

نزیكه‌ى 40 ئافره‌ت كۆببونه‌وه‌ و په‌تاته‌ و برنجیان لێ ده‌نا، سه‌ره‌تا خواردن ده‌درایه‌ منداڵه‌كان، دواتر برینداره‌كان و پاشان ئافره‌ته‌كان. پیاوه‌كان نوكته‌یان ده‌گوت ( له‌و حكومه‌ته‌ كوردییه‌ خۆرِێبه‌ریه‌ دیموكراسیه‌ى ئێمه‌ دروستمان كردووه‌ و پارێزگارى لێ ده‌كه‌ین، پیاوان فه‌رامۆش كراون و هه‌میشه‌ دوا گروپ ده‌بن كه‌ به‌شى خۆیان وه‌ربگرن). ئه‌و برِه‌ خواردنه‌ كه‌مه‌ كه‌ هه‌یه‌ له‌ شاره‌كانى باكورى كوردستان به‌ قاچاغ ده‌گاته‌ كۆبانى و له‌وێدا به‌سه‌ر هه‌موان دابه‌ش ده‌كرێ كه‌ له‌ شاره‌كه‌ ماون. ئه‌مرۆ به‌رپرسانى كوردیش كه‌ هه‌موویان چه‌كدار بوون هاتنه‌ ناو سه‌نته‌رى شار. ئه‌و به‌رپرسانه‌ كه‌ شاره‌كه‌ ده‌پارێزن ئه‌مرِۆ هه‌ندێكیان هاتبونه‌ ناو سه‌نته‌رى شار بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌و هاوڵاتیه‌ مه‌ده‌نى و منداڵانه‌ى هاتبوونه‌ ده‌ره‌وه‌ بپارێزن و بیانگوازنه‌وه‌ بۆ ناوچه‌یه‌كى ئارام له‌ نزیك سنوور. من خۆم وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى كانتۆنى كۆبانى فه‌رهاد حاجى عیسام بینى كه‌ چه‌كى به‌ شانه‌وه‌ بوو له‌گه‌ڵ خه‌ڵك نانى ده‌خوارد. وه‌زیرى كاروبارى كۆمه‌ڵایه‌تى محه‌مه‌د به‌شارم بینى چه‌كى به‌ ده‌ست بوو، جێگرى سه‌رۆك وه‌زیران خه‌لیل به‌ركال م بینى له‌ نێو خه‌ڵك بوو به‌ چه‌كه‌وه‌. ئه‌مرِۆ ئه‌و خه‌ڵكه‌ مه‌ده‌نیه‌ هه‌وایه‌كى نوێى هه‌ڵمژى و هاته‌ ده‌ره‌وه‌ و هیچ بۆمبێكى له‌ نزیك نه‌كه‌وته‌ خواره‌وه‌.
فه‌رمانده‌یه‌کی ئافره‌ت له‌ یه‌کینه‌کانی پاراستنی ژنان

شه‌رِ تا كۆتایی
له‌ نێو گردبونه‌وه‌كه‌ى سه‌نته‌رى شار، خانمه‌ فه‌رمانده‌یه‌ك مایكرۆفۆنێكى ده‌ست دایه‌ و قسه‌ى بۆ خه‌ڵك كرد ده‌رباره‌ى پێشكه‌وتنه‌كانى به‌ره‌ى شه‌رِ. ئه‌و گوتى به‌ڵێنمان داوه‌ تا كۆتایی شه‌رِ ده‌كه‌ین. هه‌روه‌ها گوتى ئه‌گه‌ر شتێك هه‌بێ به‌نرختر له‌ گیانى خۆى ئه‌وا بێ هیچ گومانێك پێشكه‌شى ده‌كا بۆ پاراستنى ئه‌و خه‌ڵكه‌. وره‌ى هه‌موو خه‌ڵكه‌كه‌ى به‌رز كرده‌وه‌. هه‌روه‌ها گوتى كورد كولتور، میوزیك و هۆنراوه‌ى خۆى هه‌یه‌، كه‌س ناتوانێ له‌ ناوى به‌رێ. ئه‌و هه‌واڵانه‌شى پشت راست كرده‌وه‌ كه‌ 100 چه‌كدارى داعش به‌ دیل گیراون و ئه‌وان وه‌كو دیلى جه‌نگ مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ن و نایانكوژن، چونكه‌ ئێمه‌ كوردین و وه‌كو ئه‌وان نین. دواتر سه‌دان چه‌كدارى یه‌په‌گه‌ و په‌یه‌ژه‌ له‌ نێو سه‌نته‌رى شار كۆبوونه‌وه‌ پاش ئه‌وه‌ى ژماره‌یه‌ك برینداریان بۆ تیماركردن هێنایه‌ نه‌خۆشخانه‌ كاتیه‌كه‌. ئه‌وان گوتیان جوله‌ و كۆبوونه‌وه‌ له‌ شوێنه‌كانى دیكه‌ى شاره‌ قه‌ده‌غه‌یه‌ چونكه‌ هه‌ردوولا به‌ قه‌ناس یه‌كترى ده‌كه‌نه‌ ئامانج و جار جاره‌ش داعش ناوچه‌كان بۆردوومان ده‌كا. له‌ نه‌خۆشخانه‌ كاتیه‌كه‌ خانمه‌ شه‌رِڤانێكى بریندار گۆرانى به‌سه‌ر دایكیدا هه‌ڵده‌گوت، داواى لێ كردم هه‌ندێ ئاوى بده‌مێ به‌ڵام په‌رستیاره‌كه‌ ره‌تى كرده‌وه‌ كه‌ ئاوى پێ بده‌ن تا دكتۆر فه‌رمان نه‌كا، چونكه‌ برینداره‌. ویستم جگه‌ره‌یه‌كى پێ بده‌م به‌ڵام په‌رستیاره‌كه‌ رێگه‌ى نه‌دا. زۆر له‌ چه‌كداره‌ برینداره‌كانمان به‌ نهێنى بۆچاره‌سه‌ر ئاودیوى سنوورى توركیا ده‌كرێن به‌ تایبه‌ت ئه‌گه‌ر برینه‌كانیان سه‌خت بێ، هه‌ندێكیان دواى تۆزێك چاك بوون ده‌گه‌رِێنه‌وه‌ به‌ره‌كانى شه‌رِ ئه‌گه‌ر به‌ ته‌واویش چاك نه‌بوبنه‌وه‌. نه‌ خاچى سوور و نه‌ مانگى سوور لێره‌ بوونیان نیه‌، هه‌موو دكتۆر و په‌رستیاره‌كان خۆماڵى و خه‌ڵكى شاره‌كه‌ن و شه‌و و رۆژ كار ده‌كه‌ن و تیمارى برینداره‌كان ده‌كه‌ن به‌ برِێكى زۆر كه‌مى ده‌رمان و كه‌لوپه‌لى پزیشكى. زۆر جێى نیگه‌رانیه‌ كه‌ حكومه‌تى هه‌موو وڵاتانى دونیا خه‌ڵكى كۆبانى و شاره‌كه‌یان پشتگوێ خستووه‌، به‌ هه‌مان ئه‌ندازه‌ رێكخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كانی بوارى هاوكارى و به‌هاناوه‌هاتنیش ئێمه‌یان پیشتگوێ خستووه‌.
داعشه‌كان فیلمه‌كه‌یان بۆ نه‌گیرا
ئه‌مرِۆ دوو چه‌كدارى داعش ویستبویان بۆ وێنه‌ گرتن له‌ گه‌رِه‌كه‌كانى دیكه‌ نزیك ببنه‌وه‌ و فیلم دروست بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ى پروپاگه‌نده‌ بكه‌ن كه‌ كۆبانیان داگیر كردووه‌، كه‌چى هه‌ردووكیان له‌ لایه‌ن قه‌ناس به‌ده‌ستێكى یه‌په‌گه‌ كوژران، یه‌كێكیان ئاڵاى داعشى به‌ ده‌سته‌وه‌ بوو ده‌یویست خۆى پیشان بدات بۆ ئه‌وه‌ى وێنه‌ى بگیرێ، كه‌چى نه‌یانهێشت ڤیدیۆكه‌ى ته‌واو بكا. شه‌رِڤانه‌كان به‌ڵێنیان داوه‌ تا كۆتایی پارێزگارى له‌ شاره‌كه‌ بكه‌ن و توانیویانه‌ زیره‌كانه‌ و به‌ هۆى شاره‌زاییان له‌ هێلى دواوه‌ش له‌ دوژمن بده‌ن، ئه‌و جۆره‌ چالاكیانه‌ به‌ ته‌واوى وره‌ى هه‌موانى به‌رز كردۆته‌وه‌. هه‌روه‌ها ئه‌مرِۆ ده‌نگى هه‌ندێ ته‌قینه‌وه‌مان له‌ رۆژئاواى كۆبانى بیست. زۆر خه‌ڵك ده‌ڵێن ئه‌مه‌ ده‌نگى هێرشى ئاسمانى هێزه‌كانى ئه‌مریكا و هاوپه‌یمانانه‌ كه‌ به‌ سه‌ركه‌وتوویی ئامانجه‌كانى داعش ده‌پێكن، به‌ڵام كه‌س نازانێ ئه‌م قسانه‌ چه‌ندى راستن.
فه‌رمانده‌یه‌كى ئافره‌ت: ئه‌گه‌ر شتێك هه‌بێ به‌نرختر له‌ گیانى خۆم ئه‌وا بێ هیچ گومانێك پێشكه‌شى ده‌كه‌م بۆ پاراستنى ئه‌و خه‌ڵكه

بۆنى لاشه‌ى مردوویان
ئه‌مرۆَ چومه‌وه‌ به‌ره‌ى گه‌ره‌كى بۆتان، به‌ڵام ده‌بوایه‌ زۆر به‌ هه‌ستیارى بجولێینه‌وه‌، چونكه‌ ته‌نیا قه‌ناس له‌و ناوچه‌یه‌ ته‌قه‌ى ده‌كرد. ده‌نگى گولله‌ى قه‌ناس له‌ ده‌نگى دیكه‌ زۆرجیاوازه‌ و من زۆر په‌شۆكاو بووم چونكه‌ ده‌زانم كه‌ هه‌ر گولله‌ قه‌ناسێك بۆ كوشتنی كه‌سێك ده‌ته‌قێندرێ. ئه‌مرۆ بۆ ماوه‌یه‌كى كورت چوومه‌وه‌ گه‌ره‌كى ته‌نێڵ یش. له‌وێ له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك كچ و كورِى چه‌كدار یه‌كتریمان بینى كه‌ هه‌موو گیان تۆز بوو. له‌وێ بۆنى جه‌سته‌ى بۆگه‌نم كرد كه‌ زۆر ناخۆش و بێزراو بوو. یه‌كێك له‌ فه‌رمانده‌كان به‌ منى گوت كه‌ داعش زۆر گوێ به‌ جه‌سته‌ى مردووه‌كانیان ناده‌ن و هه‌ر له‌ به‌ره‌كانى شه‌رِ به‌جێیان دێڵن. كه‌چى ئه‌م بابه‌ته‌ بۆ ئێمه‌ زۆر گرنگه‌ كه‌ نابێ جه‌سته‌ى هاورِێیه‌ كوژراوه‌كانت به‌جێ بێڵی. هه‌ندێ جار هێرشێك ده‌كرێ ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌ى بتوانین جه‌سته‌ى شه‌هیده‌كانمان بگوازینه‌وه‌ و به‌جێیان نه‌هێڵین. چونكه‌ پێویسته‌ به‌ رێزه‌وه‌ بنێژرێن و پرسه‌یان بۆ دابندرێ. له‌م ماوه‌یه‌ به‌ هۆى توندوتیژى و سه‌ختى شه‌رِه‌كان، هه‌ندێ له‌ ئافره‌تى شه‌رِڤان نه‌یانتوانى بوو جه‌سته‌ى هاورێیه‌ شه‌هیده‌كانیان بهێنه‌وه‌، ئه‌وه‌ بوو كه‌وتبوونه‌ ده‌ست چه‌كدارانى داعش ئه‌وانیش نا مرۆڤانه‌ جه‌سته‌یان شێواندبوون و سه‌ریان له‌ لاشه‌یان جیاكردبۆوه‌ له‌ كاتێك شه‌رِڤانه‌كانمان به‌ كوژراوى كه‌وتبونه‌ ده‌ست ئه‌وان. هاورێیه‌كم له‌ توركیا ته‌له‌فونى بۆ كردم و گوتى داعش وێنه‌ى ئه‌و ئافره‌تانه‌ى به‌ سه‌ر برِاوى له‌ میدیاى كۆمه‌ڵایه‌تى بڵاو كردۆته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى ترس له‌ دڵى خه‌ڵكى كۆبانى بڵاو بكاته‌وه‌ و وره‌ى شه‌رِڤانه‌كان بهێنێته‌ خواره‌وه‌. به‌ر له‌ خۆرئاوا بوون گه‌رِامه‌وه‌ سه‌نته‌رى شار، به‌ڵام بۆنى لاشه‌ مردووه‌كان مێشكى پرِ كردبووم، ئافره‌تێكى به‌رێز ماسیه‌كى چاككراوى پێدام به‌ڵام نه‌متوانى بیخۆم له‌به‌ر بۆنى لاشه‌كان..كه‌س نازانێ سبه‌ى چى ده‌قه‌وێ، ئایا داعش تانك و زریپۆشى زیاتر و چه‌كدارى زیاتر ده‌هێنێ بۆ ئه‌وه‌ى شاره‌كه‌ بروخێنێ یان شه‌رِڤانه‌كان ده‌توانن له‌ شار دووریان بخه‌نه‌وه‌ و تێكیان بشكێنن. ئه‌م شه‌رِه‌ شه‌رِێكى زۆر بێ وێنه‌یه‌ و چاره‌نووسى سبه‌ى وه‌كو چاره‌نووسى خودى شه‌رِه‌كه‌ نادیار و ئاڵۆزه‌. كۆتایی...
...................................................................................................................................................................:

Wednesday 22 October 2014

یاده‌وه‌رییه‌كانى كۆبانێ: 4 رۆژى ئه‌و شاره‌ى كه‌ به‌ره‌نگارییه‌كى بێ وێنه‌ به‌رامبه‌ر به‌ داعش به‌رێوه‌ ده‌بات

به‌شى سێیه‌م

رۆژنامه‌نووسى كورد هه‌یسه‌م موسلیم له‌ نێو كۆبانیه‌وه‌ راپۆرتێكى درێژى كه‌ رووداوه‌كانى چوار رۆژى ژیان و به‌رگری ناو شارى كۆبانیه‌ له‌ گۆڤارى نیوزویك ى ئه‌مریكى بڵاو كردۆته‌وه‌. هه‌یسه‌م پێ به‌ پێ له‌ گه‌ڵ كچ و كورِه‌ ئازاكانى كوردستان له‌ كۆبانى چۆته‌ به‌ره‌كانى شه‌رِ و تۆز و خۆڵى سه‌ر ده‌موچاوى شه‌رِڤانان و خه‌مى هاوڵاتیانى مه‌ده‌نى نێو شاره‌كه‌ و ویزه‌ى گولله‌ و لرمه‌ى تۆپ و ته‌قینه‌وه‌كانى له‌ كارێكى رۆژنامه‌وانى جواندا وێنا كردووه‌. له‌م ئه‌ڵقه‌یه‌شدا ته‌نیا سه‌ره‌ مانشێت ده‌نوسین و رووداوه‌كان وه‌كو ئه‌وه‌ى هه‌یسه‌م نوسیویه‌تى ده‌كه‌ینه‌ كوردى.

 هێمن میرانى
گه‌رده‌لول
رۆژى شه‌مه‌11ى ئۆكتۆبه‌ر، رێكخراوى چاودێرى مافه‌كانى مرۆڤى سوریى بڵاوى كرده‌وه‌ كه‌ به‌لایه‌نى كه‌م 553 كه‌س له‌ شه‌رِى یه‌ك مانگى رابردوو له‌ كۆبانى كوژراون.   ئه‌مرِۆ كۆبانى دیسان له‌گه‌ڵ ده‌نگى بۆردوومان و ته‌قه‌ رۆژى كرده‌وه‌. به‌ڵام به‌ به‌راورد به‌ دوێنى بۆردوومانه‌كان كه‌متر بونه‌ته‌وه‌. له‌ رۆژهه‌ڵات و باشورى رۆژهه‌ڵاتى شار هێشتا ده‌نگى ته‌قه‌ ده‌بیسترێ و شه‌رِ به‌رده‌وامى هه‌یه‌. ره‌نگه‌ هۆكارى كه‌مبوونه‌وه‌ى بۆردوومان ئه‌وه‌ بێ كه‌ داعش زۆر به‌ توندى بۆردوومان كراوه‌، هه‌روه‌ها ره‌نگه‌ ئه‌و تۆز و گه‌رده‌لوله‌ى ئه‌مرِۆ هه‌یه‌ هۆكارێكى دیكه‌ بێ. ئه‌م به‌یانییه‌ باڵه‌خانه‌كان تاریك و ره‌ش ده‌چوون له‌به‌ر ئه‌و گه‌رده‌لوله‌. مه‌وداى بینین زۆر كه‌م بۆته‌وه‌ و ره‌نگه‌ زه‌حمه‌ت بێ له‌و كه‌شه‌ شه‌رِى گه‌وره‌ ببێ، ئه‌مه‌ش هۆكاره‌ كه‌ پێشرِه‌وییه‌كانى داعشى راگرتووه‌. پێده‌چێ چه‌كداره‌كانى داعش له‌ به‌شێك له‌و شوێنانه‌ى دوێنى له‌ به‌شى رۆژهه‌ڵاتى شار ده‌ستیان به‌سه‌رداگرتبوو كشابنه‌وه‌. ئه‌مرِۆ به‌یانى ئۆتۆمبێلێكم بینى كه‌ ژماره‌یه‌ك شه‌رِڤانى ئافره‌تى تێدابوو، به‌ره‌و به‌ره‌ى رۆژهه‌ڵاتى شه‌رِ ده‌چوون، داوام كرد كه‌ له‌ گه‌ڵ خۆیان بمبه‌ن به‌ڵام فه‌رمانده‌كه‌ ره‌تى كرده‌وه‌ و نه‌یهێشت و پێى گوتم كه‌ شه‌رِ له‌وێ زۆر سه‌خت و چرِه‌ و باشتره‌ من خۆم بپارێزم و نه‌چم.

 
ژه‌مه‌كان وه‌كو خۆیان نه‌ماون
من زۆرینه‌ى كات له‌ ماڵێك ده‌مێنمه‌وه‌ كه‌ كه‌وتۆته‌ ناوه‌رِاستى كۆبانى و نزیكه‌ نه‌خۆشخانه‌یه‌كى كاتى. ئێمه‌ چیتر نانى به‌یانیمان نه‌ماوه‌ بیخۆین، رۆژانه‌ ته‌نیا یه‌ك ژه‌م نان ده‌خۆین ئه‌ویش دواى نیوه‌رِۆیه‌كى دره‌نگ یان ئێواره‌. به‌ڵام به‌یانیان چاو و قاوه‌ له‌ ماڵێكى به‌رامبه‌رمان ده‌خۆینه‌وه‌. ئه‌مرِۆ به‌یانى چوومه‌ ئه‌وێ، هه‌ندێ ژن و پیاو خزمه‌تیان ده‌كرد و چاو و قاوه‌یان پێشكه‌ش ده‌كرد. تۆ ته‌نیا ئه‌وه‌ت له‌سه‌ره‌ بچیته‌ ژووره‌وه‌ و به‌شى خۆت وه‌ربگرى، به‌رده‌وام نزیكه‌ى هه‌شت كه‌س له‌ ژووره‌وه‌ن و قاوه‌ و چاو وه‌رده‌گرن. تۆ له‌وێ خه‌ڵكى جۆراو جۆر ده‌بینى هه‌ر له‌ هاوڵاتى ئاساییه‌وه‌ بگره‌ تا شه‌رِڤان و دكتۆر و په‌رستیاره‌كان. هاوڵاتیانى سڤیل كه‌ له‌ نێو شاردا ماون رۆژى خۆیان به‌سه‌ر ده‌به‌ن به‌ بیركردنه‌وه‌ له‌ چاره‌نووسى كه‌سوكاریان كه‌ ئاواره‌ بوون، هه‌روه‌ها چاره‌نووسى شاره‌كه‌مان كه‌ ئه‌گه‌ر هێرشه‌كانى داعش به‌رده‌وام بن، دیار نیه‌ چى به‌سه‌ر دێ. هه‌موو سه‌ره‌ كاتژمێرێك له‌ رادیۆ گوێ له‌ ده‌نگوباسه‌كان ده‌گرین، رادیۆى هه‌رێمى و رادیۆى نێوده‌وڵه‌تى كه‌ راپۆرت له‌سه‌ر كوبانى بڵاو ده‌كه‌نه‌وه‌. هه‌ندێ جار گوێت لێ ده‌بێ كه‌ ئه‌و خه‌ڵك له‌به‌ر خۆیان له‌ كاتى گوێگرتن له‌ ده‌نگوباس هاوار ده‌كه‌ن ( ئاى له‌و درۆیه‌، ئاى درۆزن..) به‌ تایبه‌ت كاتێك راپۆرته‌كان ده‌ڵێن كۆبانى به‌ ته‌واوى كه‌وته‌ ده‌ست داعش، دیاره‌ ئه‌م هه‌واڵانه‌ دوورن له‌ راستیه‌وه‌. كاتێكیش هه‌واڵ دێته‌ سه‌ر پێشرِه‌وییه‌كانى به‌رگریكارانى كۆبانى، خه‌ڵكه‌كه‌ پێكه‌وه‌ ده‌ڵێن ( بژین كچ و كورِه‌ ئازاكانمان)، هه‌ندێكێكى دیكه‌ هاوار ده‌كه‌ن ( به‌ره‌و سه‌ركه‌وتن، كۆبانى ستالینگراده‌ و ده‌یكه‌ینه‌ گۆرِستانى مشكه‌كانى داعش). له‌و كاتانه‌ى شه‌رِ تۆزێك سووك ده‌بێ، خه‌ڵكه‌كه‌ نوكته‌ له‌ نێو خۆیان دروست ده‌كه‌ن كه‌ ئافره‌ت له‌مه‌ولا داوا له‌ پیاوه‌كان ده‌كا كه‌ قاپ بشۆن،" هه‌ڵسن ده‌ى، چیتر نابێ وه‌كو ژیانى پێشووتان بژین كاتێك ژنه‌كان پێشرِه‌وایه‌تى شه‌رِى به‌رگرى كردن له‌ شاره‌كه‌مان ده‌كه‌ن". ئه‌و خانووه‌ى ئێمه‌ چاو و قاوه‌ى تێدا وه‌رده‌گرین، له‌ بنه‌رِه‌تدا خانووى خێزانێكى شه‌ش كه‌سیه‌، پێنجیان بۆ ئاواره‌یی رۆیشتن و پیاوه‌كه‌ش چه‌كى هه‌ڵگرتووه‌ و به‌رگرى له‌ شاره‌كه‌ ده‌كا. چونكه‌ كه‌وتۆته‌ به‌رامبه‌ر نه‌خۆشخانه‌ كاتیه‌كه‌، هه‌ندێ جار كه‌ كه‌سێك برینداره‌ و به‌ په‌له‌ ده‌یهێنن، له‌ برى نه‌خۆشخانه‌كه‌ ده‌یهێننه‌ ئه‌و ماڵه‌ بۆ تیمار كردن، ده‌بێ به‌ په‌له‌ كه‌سێك بچێته‌ نه‌خۆشخانه‌كه‌ و په‌رستیارێك بۆ تیماركارى بهێنێ.

هه‌واڵى مه‌رگه‌سات
ئه‌مرۆ به‌یانى كه‌ بۆ چا خواردنه‌وه‌یه‌ك چوومه‌ ئه‌وێ، باوكى ناسیحم بینى، پیاوێكى به‌ته‌مه‌ن و كۆنه‌ شۆرشگێر، ئێستاش چه‌كێكى به‌ ده‌سته‌وه‌ بوو به‌ڵام به‌ هۆى ته‌مه‌نیه‌وه‌ رێگه‌ى پێ نه‌درابوو بچێته‌ هێله‌كانى پێشه‌وه‌ى شه‌رِ. ئه‌و، رۆژانه‌ له‌ نێوان ماڵه‌كه‌ى خۆى و ئه‌و نه‌خۆشخانه‌ كاتى و ئه‌و ماڵه‌ى چا و قاوه‌ى تێدا دابه‌ش ده‌كرێ دێت و ده‌چێ و هاوكارى له‌ هه‌ر بوارێك پێویست بێ پێشكه‌ش ده‌كا. ئه‌مرۆ به‌یانى، باوكى ناسیح، كه‌ خۆى مرۆڤێكى قسه‌ خۆشه‌، باش نه‌ده‌هاته‌ به‌رچاو. ته‌نانه‌ت كاتێك به‌یانى باشم له‌ خه‌ڵكه‌كه‌ كرد، هه‌ر زۆر به‌ ساردى وه‌ڵامى دایه‌وه‌. منیش قاوه‌كه‌ى خۆمم وه‌رگرت و چووم لاى ئه‌و دانیشتم. جگه‌ره‌یه‌كى بۆ داگیرساندم و پێشكه‌شى كردم. منیش پرسیارم كرد كه‌چى روویداوه‌ باش نایه‌ته‌ به‌رچاو. ئه‌و گوتى ئه‌مرِۆ به‌یانى داعش جوتیارێكى ته‌مه‌ن 55 ساڵه‌ى له‌ به‌رده‌م هاوسه‌ر و منداڵه‌كانى له‌ گوندى ته‌ل خه‌زال كه‌ 16 كلیۆمه‌تر له‌ باشورى كۆبانیه‌وه‌یه‌ سه‌ر برِیووه‌. پیاوێكى عه‌ره‌بى ناوچه‌كه‌ به‌ نهێنى ته‌له‌فونى بۆ كردبوو ئه‌و هه‌واڵه‌ ناخۆشه‌ى پێ دابوو. باوكى ناسیح گوتى به‌س خوا ده‌زانىَ چاره‌نووسى ژنى جوتیاره‌كه‌ چى ده‌بێ چونكه‌ له‌ دواى سه‌ربرِینى پیاوه‌كه‌ى، خۆیان وه‌كو به‌ندى بردووه‌. باوكى ناسیح هه‌رچه‌نده‌ ستایشى ئازایه‌تى ئه‌و جوتیارانه‌ى كرد كه‌ گونده‌كانیان چۆڵ نه‌كردووه‌ دواى ئه‌وه‌ى داعش داگیرى كردوون، به‌ڵام به‌ دوو دڵیه‌وه‌ ده‌یگوت خۆزیا ئه‌وانیش وه‌كو خه‌ڵكه‌كه‌ى دیكه‌ چۆڵیان كربوایه‌. ئێمه‌ رۆژانه‌ لێره‌ له‌ كۆبانی خه‌ڵكى مردوو و بریندار ده‌بین. به‌ڵام كاتێك هاوڵاتیه‌كى مه‌ده‌نى به‌و شێوه‌ نامرۆڤانه‌یه‌ ده‌كوژرێ، هه‌موومان زۆر خه‌مبار ده‌بین. له‌ دوو ساڵى رابردووى شه‌رِى ناوخۆیی له‌ سوریا، كۆبانى و خه‌ڵكه‌كه‌ى ده‌رگایان بۆ هه‌مووئاواره‌سوورییه‌كان كردبۆوه‌ به‌ سونى و كریستیان و عه‌له‌ویه‌وه‌. كورده‌كان هاوكارى ده‌یان هه‌زار ئاواره‌ى نه‌ته‌وه‌ى دیكه‌یان كردووه‌. به‌ڵام ئێستا كه‌ كۆمه‌ڵكوژى له‌ دژى ئێمه‌ به‌رێوه‌ده‌چێت، پێده‌چێ كه‌س گوێى پێ نه‌دا، ئێمه‌ زۆر هه‌ست به‌ ته‌نیایی ده‌كه‌ین له‌م شه‌رِه‌دا.

له‌ دوو ساڵى رابردووى شه‌رِى ناوخۆیی له‌ سوریا، كۆبانى و خه‌ڵكه‌كه‌ى ده‌رگایان بۆ هه‌مووئاواره‌سوورییه‌كان كردبۆوه‌ به‌ سونى و كریستیان و عه‌له‌ویه‌وه‌. كورده‌كان هاوكارى ده‌یان هه‌زار ئاواره‌ى نه‌ته‌وه‌ى دیكه‌یان كردووه‌. به‌ڵام ئێستا كه‌ كۆمه‌ڵكوژى له‌ دژى ئێمه‌ به‌رێوه‌ده‌چێت، پێده‌چێ كه‌س گوێى پێ نه‌دا، ئێمه‌ زۆر هه‌ست به‌ ته‌نیایی ده‌كه‌ین له‌م شه‌رِه‌دا.
بازارِ بۆته‌ كاولستان
له‌ ناوه‌رِاستى ئه‌مرِۆ توانیم به‌هۆى رازى كردنى شوفێرێك كه‌ هاتبوو شه‌رِڤانه‌كان بگوازێته‌وه‌، بچمه‌ به‌ره‌كانى رۆژهه‌ڵات. شه‌رِ له‌وێدا هه‌ر به‌ خه‌ستى به‌رده‌وامه‌. كه‌ ئێمه‌ گه‌یشتین شه‌رِ به‌رده‌وام بوو، به‌ڵام چه‌كداره‌كانى یه‌په‌گه‌ و یه‌په‌ژه‌ خۆشحاڵ دیار بوون به‌ هۆى ئه‌وه‌ى توانیبویان ده‌بابه‌یه‌ك بته‌قێننه‌وه‌ كه‌ پێشرِه‌وى كردبوو بۆ ئه‌و شوێنه‌ى ئه‌وان شه‌رِى تێدا ده‌كه‌ن. فه‌رمانده‌ى ئه‌و ناوچه‌یه‌ پێى گوتم كه‌ ئه‌مرِۆ به‌یانى بۆسه‌یه‌كیان بۆ چه‌كداره‌كانى داعش دانابۆوه‌، ئه‌وانیش بۆ پێشرِه‌وى كردن بۆ ناوه‌ندى شار هاتبوونه‌ پێشه‌وه‌ تا كه‌وتبونه‌ نێو بۆسه‌كه‌یان و ئه‌وانیش له‌ هه‌موو لایه‌كه‌وه‌ ته‌قه‌یان لێ كردبوو. فه‌رمانده‌كه‌ گوتى 30 چه‌كداربوون، هه‌ر هه‌موویانمان كوشتن. من خۆم 19 دانه‌م ژمارد و به‌ خۆم بینیم. تاخا ته‌نه‌ل ئه‌و ناوچه‌یه‌یه‌ كه‌ بازارى كۆبانى له‌ خۆ گرتووه‌. ئه‌مه‌ یه‌كێك بوو له‌ ناوچه‌ جه‌نجاڵه‌كان. دوكانه‌كانى ئه‌وێ زیاتر جلوبه‌رگ و پێداویستى ئافره‌تانیان ده‌فرۆشت و دره‌نگانى ئێواران زۆر قه‌ره‌بالخ ده‌بوون. بووك و زاوا، ده‌ستگیرانداران، دایكان و خوشكان به‌رده‌وام له‌ پێكهێنه‌ره‌ سه‌ره‌كییه‌كانى جه‌نجاڵى ئه‌و ناوچه‌یه‌ بوون. كه‌چى ئێستا دوكانه‌كان و باڵه‌خانه‌كانى ناوچه‌كه‌ رووخاون و جلوبه‌رگ و سوراوى ئافره‌تان تێكه‌ڵى خاشاكى باڵه‌خانه‌ وێران بووه‌كان بووه‌. هه‌ر له‌ كاتى بیركردنه‌وه‌ له‌و ناوچه‌كه‌ ویزه‌ى گولله‌ قه‌ناسێك هات و رێژنه‌یه‌ك ته‌قه‌ى به‌ دوادا هات، بیركردنه‌وه‌ى پچرِاندم. فه‌رمانده‌كه‌ به‌ شوفێره‌كه‌ى گوت كه‌ من بۆ ناو سه‌نته‌رى شار به‌رێته‌وه‌ به‌ زووترین كات. به‌ڵام خۆشبه‌ختانه‌ شوفێره‌كه‌ گوتى سه‌ره‌تا ده‌بێ هه‌ندێ خواردن و فیشه‌ك بۆ ئه‌و چه‌كدارانه‌ به‌رم كه‌ له‌ لاى مزگه‌وتى حاجى ره‌شید شه‌رِ ده‌كه‌ن، منیش خۆم به‌گه‌ڵیدا و چوومه‌ ئه‌وێش.
كاتێك گه‌یشتینه‌ نزیك مزگه‌وت، له‌ نێو باڵه‌خانه‌یه‌كى رووخاودا، حه‌ڤده‌ شه‌رِڤان هه‌بوو و ئه‌وانى دیكه‌ش به‌سه‌ر باڵه‌خانه‌كانى دیكه‌ى ناوچه‌كه‌ دابه‌ش بببون، تازه‌ شه‌رِ تۆزێك وه‌ستابوو، به‌ڵام به‌ قه‌ناس ته‌قه‌یان لێ ده‌كردین. نیوه‌ى چه‌كداره‌ كورده‌كان خۆڵ و تۆز جه‌سته‌ و ده‌موچاوى داپۆشیبوون. به‌ منیان گوت كه‌ ئه‌مرۆ له‌ به‌یانیه‌وه‌ شه‌رِێكى سه‌خت لێره‌ هه‌یه‌، هه‌ندێ له‌ چه‌كداره‌كان نزیك هێله‌كانى داعش كه‌وتبوونه‌وه‌و دوو ئۆتۆمبێلى جه‌نگیان لێ ته‌قاندبوونه‌وه‌ و له‌م ئۆپه‌راسیۆنه‌ سێ شه‌رِڤان شه‌هید ببوون. ئه‌و ئۆتۆمبێله‌ى منى هێنا ئێره‌ خواردنى قوتوكراو، ئاو، سێ كارتۆن گولله‌ى كلاشینكۆف، كارتۆنێك گولله‌ى فه‌ناس و هه‌ندێ بۆمبیشى پێ دان. له‌گه‌ڵ شوفێره‌كه‌ ئه‌وانمان به‌جێ هێشت و گه‌رِاینه‌وه‌ ناو سه‌نته‌رى شار. له‌ گه‌ڵ گه‌یشتنمان بینیمان 40 چه‌كدار خۆیان ئاماده‌ كردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ى بچنه‌ به‌ره‌ى هێلى به‌یه‌كگه‌یشتنى سنووره‌كانى باكور. ئه‌م خاڵه‌ كه‌وتۆته‌ سه‌ر لێوارى ناوچه‌ى باشورى رۆژهه‌لات و سنوورێكى ستراتیجیه‌. ئه‌گه‌ر ئه‌م خاڵه‌ له‌ لایه‌ن داعشه‌وه‌ بگیرىَ، ته‌واوى هاوڵاتیان و چه‌كداره‌كان له‌ ناو كۆبانى ده‌وره‌ ده‌درێن. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش هه‌واڵى خۆش هه‌بوو، ئه‌و چه‌كدارانه‌ى كه‌ خۆیان له‌ نزیك ئه‌و خاڵه‌دا بوون توانیبویان هێرشێكى چرِى داعش بشكێنن. چه‌كداره‌كانى داعش دواى شكانیان سێ خۆكوژیان به‌ سێ ئۆتۆمبێڵى پرِ ته‌قه‌مه‌نیه‌وه‌ ره‌وانه‌ كردبوو بۆئه‌وه‌ى كه‌ گه‌یشته‌ چه‌كداره‌كانى كورد خۆیان بته‌قێننه‌وه‌، به‌ڵام هه‌ر سێ خۆكوژ له‌ ماوه‌یه‌كى دوور به‌ر له‌وه‌ى بگه‌نه‌ شوێنى مه‌به‌ست، له‌ لایه‌ن شه‌رِڤانه‌كانه‌وه‌ ته‌قه‌یان لێ كرا و تێكشكێندرابوون. به‌م جۆره‌ وره‌ى داعش بۆ داگیركردنى ئه‌م خاڵه‌ گرنگه‌ سنووره‌ ئه‌مرِۆ تێك شكێندرا. خاڵه‌ سنووریه‌كه‌ ئارامه‌ و ئه‌و خه‌ڵكه‌ش كه‌ له‌ ناو كۆبانین به‌م هۆیه‌وه‌ ئه‌مرِۆ سه‌لامه‌تن. یه‌كێك له‌ شه‌رِڤانه‌كان ئامێرێكى سازى پێ بوو، هێنایه‌ ده‌ره‌وه‌ و ده‌ستى كرد به‌ گۆرانى گوتن، هه‌ندێ شه‌رِڤانى دیكه‌ش ده‌ستى یه‌كتریان گرت و ده‌ستیان كرد به‌ شایی كردن بۆ سه‌ركه‌وتنى ئه‌مرِۆ و وره‌ى به‌رزیان. به‌ر له‌وه‌ى برِۆن، سازژه‌نه‌كه‌ باوه‌شى به‌ من كرد و پێى گوتم كه‌ به‌و گۆرانیه‌وه‌ منى له‌ بیر بێ ئه‌گه‌ر نه‌یتوانى له‌ به‌ره‌كانى باكور بگه‌رِێته‌وه‌ و شه‌هید ببێ. ئه‌وان رۆیشتن و منیش دووباره‌ باوكى ناسیحم بینیه‌وه‌. جگه‌ره‌كمان داگیرساند. هه‌رچه‌نده‌ به‌ هۆى سه‌ركه‌وتنه‌كانى ئه‌مرِۆ دڵى خۆش بوو، به‌ڵام هیچ قسه‌یه‌كى خۆشى نه‌كرد و نوكته‌ى نه‌گێرایه‌وه‌ به‌ هۆى ئه‌وه‌ى كه‌ رووداوى سه‌ربرِینى جوتیاره‌كه‌ى له‌ بیر نه‌ده‌كرد.



Sunday 19 October 2014


یاده‌وه‌رییه‌كانى كۆبانێ: 4 رۆژى ئه‌و شاره‌ى كه‌ به‌ره‌نگارییه‌كى بێ وێنه‌ به‌رامبه‌ر به‌ داعش به‌رێوه‌ ده‌بات

ئه‌ڵقه‌ى دووه‌م

 هێمن میرانى

رۆژنامه‌نووسى كورد هه‌یسه‌م موسلیم له‌ شارى كۆبانى شان به‌شانى شه‌رِڤانانى كوردستان ماوه‌ته‌وه‌ و راپۆرتێكى چوار ئه‌ڵقه‌یی كه‌ باس له‌ چوار رۆژى كۆبانى ده‌كا بۆ گۆڤارى نیوزویك ره‌وانه‌ كردووه‌، ئه‌مه‌ ئه‌ڵقه‌ى دووه‌مى راپۆرته‌كه‌یه‌تى كه‌ باس له‌ سه‌ختى شه‌رِى نێوان خه‌ڵكى خۆرِاگر و ئازاى كۆبانى و تیرۆریسته‌كانى داعش ده‌كا له‌ گه‌رِه‌كى بۆتان و به‌ره‌ى رۆژئاوا و باشورى كۆبانى. وه‌كو ئه‌ڵقه‌ى یه‌كه‌م ئێمه‌ ته‌نیا سه‌ره‌ مانشێت بۆ بابه‌ته‌كان ده‌نوسین بۆ زیاتر سه‌رنج راكێشان و ده‌قه‌كه‌ وه‌كو ئه‌وه‌ى هه‌یسه‌م بۆ نیوزویكى نوسیووه‌ ده‌كه‌ینه‌ كوردى و به‌ تامى خۆى بڵاوى ده‌كه‌ینه‌وه
‌.

شه‌رى كۆلانان گه‌رمتر ده‌بێ
رۆژى هه‌ینى 10 ى ئۆكتۆبه‌ر، له‌ كاتێك كه‌ ئۆپه‌راسیۆنه‌ ئاسمانیه‌كانى هاوپه‌یمانان به‌رده‌وامیان هه‌بوو، سه‌ركرده‌ كورده‌كانى كۆبانى رایانگه‌یاند كه‌ توانراوه‌ داعش ناچار به‌ پاشه‌كشێ بكرێ. له‌ راگه‌یه‌ندراوێكدا، سوپاى ئه‌مریكا پشت راستى زانیاریه‌كانى كرده‌وه‌ كه‌ كورده‌كان به‌رده‌وامن له‌ به‌رگرى كردن له‌ دژى داعش. شه‌رِى جاده‌ به‌ جاده‌ له‌ گه‌ڵ به‌رده‌وامى بۆردوومانه‌كان ئه‌مرِۆ له‌ دیوى ناوه‌وه‌ى كۆبانى خه‌ستتر بوون. ده‌نگى ته‌قینه‌وه‌ له‌ هه‌موو شوێنێك ده‌بیسترێ و داعش ناوچه‌كانى نیشته‌جێبوون به‌ خه‌ستى ده‌كاته‌ ئامانج. هێرشه‌كانى تا ئه‌ندازه‌یه‌كى كه‌موێنه‌ زیاد و خه‌ست كردووه‌. بۆمب و موشه‌كه‌كانى داعش یه‌ك له‌ دواى یه‌ك ده‌بارێنه‌ سه‌ر باڵه‌خانه‌كانى نێو سه‌نته‌رى كۆبانى. بۆردوومانه‌ چرِه‌كانى ئه‌مرِۆى داعش نیشانه‌ى ئه‌وه‌ پیشان ده‌ده‌ن كه‌ له‌ ماوه‌یه‌كى نزیك ئه‌گه‌رى ئه‌وه‌ هه‌یه‌ هێرشێكى زه‌مینى چرِ بكه‌نه‌ سه‌ر شاره‌كه‌. به‌ گوێره‌ى ئه‌و بۆردوومانه‌ خه‌ست و چرِه‌ى ئه‌مرِۆ بێ، پێده‌چێ چه‌كداره‌كانى داعش هاوكارى سه‌ربازى و پشتیوانى زۆریان پێ گه‌یشتبێ بۆ ئه‌وه‌ى هێرشه‌كانیان بۆ سه‌ر كۆبانى چرِتر بكه‌نه‌وه‌. هه‌روه‌ها ئه‌گه‌رى ئه‌وه‌ش هه‌یه‌ كه‌ پشتیوانى سه‌ربازى له‌ شارۆچكه‌كانى جه‌رابلوس و ته‌ل ئه‌یوب گه‌یشتبنه‌ چه‌كدارانى داعش بۆ ئه‌وه‌ى هێرشه‌كانیان فراوانتر و به‌هێزتر بكه‌ن بۆ كۆبانى.

 گه‌رِه‌كى بۆتان چ باسه‌
ئه‌مرِۆ فرۆكه‌كانى هاوپه‌یمانان بۆردوومانى مۆڵگه‌كانى داعشیان له‌ موبته‌ل و به‌رزاییه‌كانى موشته‌نور كرد، به‌لام شه‌رِه‌كێكى خه‌ستى شه‌قام به‌ شه‌قام له‌ باشور و رۆژهه‌لاتى شار به‌رێوه‌ده‌چێ. ئه‌مرِۆ چوومه‌ گه‌ره‌كى بۆتان له‌ باشورى كۆبانى.  له‌وێ شه‌رِێكم بینى هه‌رگیز شه‌رِى شه‌قام به‌ شه‌قامى وا ترسناكم له‌ چه‌ند ساڵى رابردووى شه‌رِى ناوخۆیی له‌ سوریا نه‌بینیووه‌. ئه‌و شه‌رِه‌ ئه‌وه‌نده‌ ئالۆز و تێكه‌ڵ بوو، گه‌رِه‌لاوژه‌یه‌ك بوو بۆ خۆى. شه‌رِى سه‌خت و قورس له‌ ته‌واوى گه‌رِه‌كه‌كه‌ به‌رِێوه‌ ده‌چوو له‌ گه‌ڵ ئه‌وه‌ى بۆمب و موشه‌كیش به‌ به‌رده‌وامى ده‌بارینه‌ سه‌ر باڵه‌خانه‌كانى ناوچه‌كه‌. شه‌رِڤانێك به‌ منى گوت كه‌ باشتره‌ بگه‌رِێمه‌وه‌ دواوه‌ بۆ ناو سه‌نته‌رى شار چونكه‌ دۆخه‌كه‌ زۆر به‌ره‌و مه‌ترسى زیاتر ده‌چێ. تۆز و خوڵى بۆردوومانه‌كان به‌ ته‌واوى گه‌رِه‌كه‌كه‌ى دایپۆشى بوو. دوكه‌ڵ و تۆزى ئه‌و باڵه‌خانانه‌ى ده‌بابه‌كانى داعش وێرانیان كردبوو ناوچه‌كه‌یان به‌ ته‌واوى داپۆشى بوو به‌ جلوبه‌رگ و ده‌موچاوى زۆرینه‌ى شه‌رِڤانه‌ كورده‌كانیشه‌وه‌. ته‌رمى نۆ چه‌كدارى كوژراوى داعشم ژمارد كه‌ له‌و ناوه‌دا كه‌وتبوون. شه‌رِڤانێك پێى گوتم كه‌ ئه‌م به‌یانیه‌ ئه‌و چه‌كدارانه‌یان كوشتووه‌ له‌و كاته‌ى به‌و ناوه‌ تێپه‌رِ ببوون وله‌ پێشرِه‌ویدابوون و بێئاگابوون له‌وه‌ى شه‌رِڤانه‌كان له‌ ناو باڵه‌خانه‌یه‌كى كاولكراودا كه‌مینیان بۆ دانابونه‌وه‌. هه‌روه‌ها ته‌رمى دوو شه‌رِڤانى كوژراوم بینى له‌ گه‌ڵ پینج برینداریان كه‌ به‌ سه‌ختى پێكرابوون. كۆنه‌ ئۆتۆمبێڵێكى فریاكه‌وتن ( ئه‌مبوڵانس) كه‌ جامه‌كانى شكابوون و كونى چه‌ندین گولله‌ به‌ ده‌رگاكانیه‌وه‌ دیاربوو، هات و شه‌رِڤانه‌ برینداره‌كانى یه‌په‌گه‌ى گواسته‌وه‌. ئافره‌تێكى كورد به‌ جلێكى شارییه‌وه‌ ئه‌مبۆلانسه‌كه‌ى لێ ده‌خورِى و له‌ گه‌ڵ په‌رستیارێكدا شه‌رِڤانه‌ برینداره‌كانیان بۆ نه‌خۆشخانه‌ گواسته‌وه‌.

لاى نه‌خۆشخانه‌ى وه‌ته‌نیه‌
ئه‌و ناوچه‌یه‌ به‌ ته‌واوى به‌ تۆز و خاشاكى باڵه‌خانه‌ وێرانبووه‌كان داپۆشرابوو، من له‌ خۆمه‌وه‌ پرسیارم ده‌كرد كه‌ چۆن ئه‌و پاڵه‌وانه‌ كوردانه‌ ده‌توانن له‌ نێو ئه‌و كه‌شه‌ فه‌وزایه‌ له‌ شه‌رِكردن و به‌رگرى به‌رده‌وام بن؟. باوه‌رِ به‌وه‌ ناكام كه‌ چاوه‌كانى خۆم ده‌یبینن!. شه‌رِكردن وه‌ستانى بۆ نیه‌ و بۆردوومان و موشه‌ك باران به‌رده‌وام و خه‌ستتر ده‌بێ. ناوچه‌كه‌م به‌جێ هێشت بۆ ئه‌وه‌ى بگه‌رِێمه‌وه‌ نێو بازار له‌ سه‌نته‌رى شار كه‌چى له‌ رێگه‌دا به‌ هۆى شه‌رِى شه‌قام به‌ شه‌قامى نزیك نه‌خۆشخانه‌ى وه‌ته‌نى بۆ ماوه‌یه‌ك گیرم خوارد. شه‌رِكردن له‌م ناوچه‌كه‌ خراپتر بوو. ئه‌مه‌ به‌ هیچ شتێكى دیكه‌ نه‌ده‌چوو كه‌ له‌ ژیانمدا دیبووم. من نزیكه‌ى 200 مه‌تر له‌ نه‌خۆشخانه‌كه‌ دوورتر وه‌ستام. گولله‌ى هاوه‌ن له‌م ناوچه‌یه‌ به‌ جۆرێك ده‌بارینه‌ خواره‌وه‌ وه‌كو ئه‌وه‌ وابوو له‌ ئاسمانه‌وه‌ به‌رببنه‌وه‌. سوپاس بۆ خوا كه‌ ئه‌و نه‌خۆشخانه‌یه‌ به‌تاڵه‌، ده‌نا ئه‌و هاوه‌ن بارانه‌ قه‌سابخانه‌یه‌كى مه‌ده‌نى له‌م ناوچه‌یه‌ ده‌خولقاند. له‌ باشور و رۆژهه‌ڵاتى كۆبانى، دۆخه‌كه‌ به‌و جۆره‌ نیه‌ كه‌ له‌ نێوان 5 تا 10 خوله‌ك بۆردوومانێك یان رێژنه‌یه‌ك گولله‌ ببیستى، به‌ڵكو به‌رده‌وامه‌ و راوه‌ستانى بۆ نیه‌.

شه‌رِێكى نا به‌رامبه‌ر
چه‌كداره‌كانى داعش هه‌موو جۆره‌ چه‌كێكى قورسیان پێیه‌، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌یه‌ هێرشه‌كانیان و بۆردوومانه‌كیان ئه‌و وێرانكارییه‌ گه‌وره‌یه‌ به‌ دواى خۆیاندا دێنن. له‌ به‌رامبه‌ردا چه‌كداره‌ ناوخۆییه‌ كوردییه‌كان به‌ چه‌كى كۆنى كلاشینكۆف و هه‌ندێ بۆمبى ته‌قینه‌وه‌ى ده‌ستكردى خۆماڵى و ئارِپى جى وه‌ڵامیان ده‌ده‌نه‌وه‌. ئه‌مه‌ به‌ راستى شه‌رِێكى نا هاوسه‌نگه‌ و هه‌موو دونیاش ئه‌مه‌ ده‌زانی. له‌ گه‌ڵ ئه‌مه‌ش وره‌ى دانیشتوانى كۆبانى و ئه‌و چه‌كدار و خه‌ڵكه‌ى به‌رگرى ده‌كات كه‌موێنه‌یه‌. شه‌رِڤانه‌كانى یه‌په‌گه‌ و یه‌په‌ژه‌ و خه‌ڵكى شاره‌كه‌ ده‌زانن بۆچى شه‌رِ ده‌كه‌ن و ئه‌وه‌ى به‌رامبه‌ریشیان كێیه‌.

به‌رگرى له‌ به‌هاى مرۆڤایه‌تى ده‌كه‌ن
من باوه‌رِم وایه‌ كه‌ ئه‌و ژن و پیاوه‌ كوردانه‌ى له‌ كۆبانى شه‌رِ ده‌كه‌ن و گیانى خۆیان ده‌كه‌نه‌ قوربانى بۆ هه‌موو مرۆڤایه‌تى چونكه‌ ئه‌و به‌ره‌نگارییه‌ى ئه‌وان به‌رِێوه‌ى ده‌به‌ن به‌رگرى كردنه‌ له‌ به‌ها و كه‌رامه‌تى مرۆڤایه‌تى كه‌ داعش ده‌یه‌وێ له‌سه‌ر گۆى زه‌وى بیسرێته‌وه‌. من ئافره‌تێكى چه‌كدارى كوردم بینى كه‌ قاچى راستى به‌سترابۆوه‌ به‌ هۆى ئه‌وه‌ى كه‌ بریندارببوو، به‌لام به‌ شه‌له‌ شه‌ل خۆى گه‌یانده‌ سوچێكى باڵه‌خانه‌یه‌كى نزیكى نه‌خۆشخانه‌ى وه‌ته‌نى بۆ ئه‌وه‌ى ته‌قه‌ له‌و چه‌كدارانه‌ى داعش بكا كه‌ له‌ دیووى ئه‌و به‌ره‌وه‌ ته‌قه‌یان ده‌كرد. وشه‌ ناتوانێ دادپه‌روه‌ریانه‌ رۆڵ و به‌ره‌نگارى و ئازایه‌تى ئه‌و ژنه‌ كورده‌ چه‌كدارانه‌ به‌رز بنرخێنێ. پاشان دوو شه‌رِڤانى یه‌په‌گه‌م بینى كه‌ شانیان به‌ هۆى برینداربوونه‌وه‌ به‌سترابۆوه‌ كه‌چى زۆر مه‌ردانه‌ شه‌رِیان ده‌كرد. شه‌رِڤانه‌كان دروشمیان بۆ یه‌كترى ده‌گوته‌وه‌ و وره‌ى هاورِێكانیان به‌رز ده‌كرده‌وه‌. بۆ نمونه‌ دروشمى "خاك یان مردن" یه‌كێك بوو له‌و دروشمانه‌ى له‌ نێو كه‌شى پرِ خۆڵ و خاشك و تۆز و دوكه‌ڵى گه‌رِه‌كى بۆتاندا یان ده‌گوته‌وه‌ و من به‌رده‌وام گوێ بیستى ده‌بووم. ده‌سته‌واژه‌ى كوردى "هه‌ڤال" به‌رده‌وام له‌و كه‌شه‌ پرِ ئاژاوه‌یه‌ گوێبیست ده‌بی كه‌ شه‌رڤانه‌كان به‌كاریان ده‌هێنا بۆ ئه‌وه‌ى هاورِێكانیان له‌ مه‌ترسى و خۆپارێزى ئاگادار بكه‌نه‌وه‌. توانیم به‌ سه‌لامه‌تى له‌و ناوچه‌یه‌ خۆم ده‌رباز بكه‌م و بگه‌مه‌وه‌ سه‌نته‌رى شار ئه‌گه‌رچى به‌ ته‌واوى به‌ هۆى ئه‌و رووداوانه‌ى ئه‌مرِۆ بینیم په‌شۆكابووم
ئه‌وانه‌ بڕیاریانداوه‌ یان له‌وێ بژین یان له‌وێ بمرن
.

مه‌رگه‌ساتى باپیره‌ و هۆشدارى
 له‌ نێو شار شه‌رِڤانى كورد دلۆڤان ساڵحم بینى كه‌ ته‌مه‌نى 21 ساڵه‌ و پێشتر له‌ هێزى ئاسایش كارى كردبوو. دلۆڤان له‌ ده‌ره‌وه‌ى باره‌گاى په‌یه‌ده‌ دانیشتبوو، به‌ ده‌ستیك چه‌كه‌كه‌ى گرتبوو به‌ ده‌سته‌كه‌ى دیكه‌شى جگه‌ره‌ى ده‌كێشا. زۆر په‌شۆكاو دیار بوو، هه‌رگیز پێشتر وام نه‌بینی بوو. پرسیارم لێى كرد كه‌ چى روویداوه‌؟ پێمى گوت كه‌ ئێستا هه‌واڵیان پێداوه‌ كه‌ چه‌كداره‌كانى داعش باپیره‌ 74 ساڵیه‌كه‌یان سه‌ربرِیووه‌. باپیرى دلۆڤان جوتیار بوو، داعشیه‌كان سه‌ریان برِى بوو چونكه‌ ره‌تى كردبۆوه‌ كه‌ ماڵه‌كه‌ى خۆى له‌ گوندى پینار له‌ ده‌وروبه‌رى كۆبانى چۆڵ بكات. دلۆڤان گوتى مام و پوره‌كانى ئێستا له‌ توركیان و ئه‌مرِۆ ته‌له‌فونیان بۆ كردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌و مه‌رگه‌ساته‌ى باپیرى پێ بڵێن چونكه‌ داعش وێنه‌ى باپیرى سه‌ربرِاویان له‌ ئینته‌رنێت بلاو كردبۆوه‌. باوه‌شم پیاى كرد و خۆزگه‌م خواست كه‌ بریا هه‌ر له‌ سه‌ره‌تاوه‌ پرسیارم لێى نه‌كردایه‌ چونكه‌ به‌ گێرانه‌وه‌ى مه‌رگه‌ساتى باپیرى بۆ من زیاتر په‌شكۆكا. به‌ڵام كاتێك تۆ گوێبیستى مه‌رگه‌ساتى وا درِنده‌ ده‌بیت كه‌ له‌ گونده‌كانى چوارده‌ورى كۆبانى روو ده‌ده‌ن، هه‌ست ده‌كه‌ى كه‌ ئه‌و مه‌رگه‌ساتانه‌ له‌ هه‌ر كات ئه‌گه‌رى روودانیان هه‌یه‌ له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و هه‌زاران هاوڵاتیه‌ سڤیله‌ى هێشتا له‌ ناو كۆبانى ماونه‌ته‌وه‌. زۆر ترسناكه‌، به‌ تایبه‌ت كه‌ هێرشه‌كان خه‌ست ده‌بنه‌وه‌ و بۆردوومانه‌كان هێواش هێواش له‌ هه‌موو لایه‌كى شاره‌كه‌ نزیكتر ده‌بنه‌وه‌.

لێره‌ ده‌مرین
به‌رپرسانى كورد له‌ شاره‌كه‌ هانى هه‌موو خه‌ڵكى سڤیلیان داوه‌ كه‌ شاره‌كه‌ چۆڵ بكه‌ن و بچنه‌ باكورى كوردستان، باشورى رۆژهه‌ڵاتى توركیا. ئه‌مرِۆ نزیكه‌ى 400 هاوڵاتى شاره‌كه‌یان جێ هێشت، به‌ڵام زۆر خه‌ڵكى دیكه‌ برِیاریان داوه‌ بمێننه‌وه‌، ئه‌وان ده‌ڵێن زۆر پێیان باشتره‌ له‌ شاره‌كه‌یان بمرن نه‌ك بچنه‌ شوێنى دیكه‌ ببنه‌ په‌ناهه‌نده‌. پیاوێكى به‌ ته‌مه‌ن پێى گوتم كه‌ "زۆر له‌ لای باشتره‌ كه‌ له‌ نێو ماڵه‌كه‌ى خۆم بمرم نه‌ك له‌ لایه‌ن جه‌ندرمه‌كانى توركیا له‌سه‌ر سنوور ده‌ستگیر بكرێم یان بكوژرێم یان له‌ سه‌ر شه‌قامه‌كانى توركیا وه‌كو په‌ناهه‌نده‌یه‌كى فرامۆشكراو بژیم". ئێستا كه‌ هێرشه‌كان خه‌ستتر ده‌بنه‌وه‌، مه‌ترسى كۆمه‌ڵكوژى زیاتر ده‌بنه‌وه‌، به‌ڵام به‌رخودان هه‌ر به‌رده‌وامه‌. ماویه‌تى...


یاده‌وه‌رییه‌كانى كۆبانێ: 4 رۆژى ئه‌و شاره‌ى كه‌ به‌ره‌نگارییه‌كى بێ وێنه‌ به‌رامبه‌ر به‌ داعش به‌رێوه‌ ده‌بات


به‌شى یه‌كه‌م

هێمن میرانى

زیاتر له‌ مانگێك تێپه‌رِ بوو به‌سه‌ر به‌رخودانى كچ و كورِه‌ ئازاكانى كۆبانێ. به‌ره‌نگارى شه‌رِڤانانى كوردستان له‌ رۆژئاوا له‌ دژى گروپى تیرۆریستى داعش كه‌ به‌ چه‌كى پێشكه‌وتوو هێرشێكى چرِى به‌ به‌رده‌وامى بۆسه‌ر شاره‌كه‌یان ده‌ستپێكردووه‌ ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كى یه‌كجار گه‌وره‌ى له‌ میدیاى جیهانى له‌ گه‌ڵ خۆى هێناوه‌. راسته‌ هاوكارى ئاسمانى هێزه‌كانى هاوپه‌یمانان له‌ ده‌ رۆژى رابردوو پێشرِه‌وییه‌كانى داعشى راگرت، به‌ڵام بوارى هیچ جۆره‌ به‌راوردكارییه‌ك له‌ نێوان هێزى لۆجستى و تواناى سه‌ربازى و پێشكه‌وتوویی چه‌كى ده‌ستى گه‌ریلاكانى كۆبانى و چه‌كداره‌كانى داعش نیه‌. كۆبانییه‌كان كچ و كورِى خۆرِسكى رۆژئاواى كوردستانن، باوه‌رِ بوونیان به‌ مافى خۆبه‌رێوه‌بردن له‌ وڵاته‌كه‌یان وزه‌ى به‌ره‌نگارییان پێ ده‌دات ئه‌گه‌رچى چه‌كه‌كاكانى ده‌ستیان كۆنن. رۆژنامه‌نووسى كورد هه‌یسه‌م موسلیم كه‌ له‌ نێو كۆبانى ماوه‌ته‌وه‌، راپۆرتێكى درێژ و پرِ زانیارى به‌ ناونیشانى سه‌ره‌وه‌ بۆ گۆڤارى نیوزویک ی ئه‌مریکی ره‌وانه‌ كردووه
راپۆرته‌که‌ له‌ به‌رگی گۆڤاری نیوزویک
‌.

 ئه‌م راپۆرته‌ دیووه‌ نه‌گوتراوه‌كانى ژیان و به‌رخودانى هاونیشتیمانه‌ ئازاكانى كۆبانى ده‌گێرِێته‌وه‌. من نه‌مویست هیچ هۆنینه‌وه‌یه‌كى رۆژنامه‌وانى بۆ راپۆرته‌كه‌ى هه‌یسه‌م بكه‌م، له‌ خواره‌وه‌ به‌شى یه‌كه‌مى وه‌كو خۆى بڵاو ده‌كه‌ینه‌وه‌، ته‌نیا هه‌ندێ سه‌ره‌ مانشێت بۆ سه‌رنج راكێشان زیاد ده‌كه‌ین.

میدیاكان سته‌م له‌ كۆبانى ده‌كه‌ن
من برِیارمدا له‌ ناو كۆبانی بمێنمه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ ناو شاردا رووداوه‌ راسته‌قینه‌كان بۆ ملیۆنان كورد بگوازمه‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌ى ئه‌و پروپاگه‌نده‌ و درۆیانه‌ى میدیاكانى ده‌وڵه‌تى ئیسلامى و میدیاكانى دیكه‌ى دونیا ده‌رباره‌ى به‌ره‌كانى شه‌رِ باسى ده‌كه‌ن.  راپۆرته‌كانى من بۆ هاوڵاتیانى كورده‌ بۆ ئه‌وه‌ى بزانن كه‌ كۆبانى زیندووه‌و باشه‌، چونكه‌ ئه‌وه‌ راستیه‌ كه‌ شاره‌كه‌ به‌ره‌نگارییه‌كى بێ وێنه‌ى نایاب به‌رِێوه‌ ده‌بات له‌ دژى ده‌ستدرێژى و هێرشه‌ به‌رده‌وامه‌كانى داعش كه‌ هه‌موو جۆره‌ ئامرازێكى تیرۆر و ترساندن و كوشتن به‌رێوه‌ ده‌به‌ن بۆ ئه‌وه‌ى جینۆسایدى كوردانى شاره‌كه‌ بكه‌ن. له‌ پاڵ میدیاكانى داعش، هه‌ندێ میدیاى نێوده‌وڵه‌تى و داموده‌زگاى راگه‌یاندن راپۆرت بڵاو ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ كۆبانى خه‌ریكه‌ ده‌كه‌وێته‌ ده‌ست چه‌كداره‌كانى داعش، به‌ڵام ئه‌م ده‌نگوباسانه‌ درۆى رووتن و ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هێزى به‌ره‌نگارى كۆبانى بشكێنن. ئه‌گه‌ر ئه‌مانه‌ راست بوان ئه‌وا ئێستا من له‌ ناو شاره‌كه‌ نه‌مده‌توانىَ راپۆرتتان بۆ بنێرم. من له‌ ناو شاره‌كه‌م مامه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ دژى ئه‌و ده‌نگوباس و پرِوپاگه‌ندانه‌ بوه‌ستم كه‌ له‌ لایه‌ن هه‌ندێ میدیاوه‌ بڵاو ده‌كرێنه‌وه‌. هه‌روه‌ها ویستم كه‌ بمرم له‌گه‌ڵ خه‌ڵكى خۆم و له‌ ناو شارى خۆم بم چونكه‌ به‌جێهێشتنى كۆبانى چاره‌سه‌ر نیه‌. كورد له‌ هه‌موو شوێنێك ده‌كوژرێن، لێره‌ و له‌ شوێنى دیكه‌ى ناو سوریا و توركیا. بۆیه‌ من به‌ پێویستم زانى كه‌ بمێنمه‌وه‌ و هه‌موو شتێك بكه‌م بۆ ئه‌وه‌ى له‌ رێگه‌ى كارى رۆژنامه‌وانى خۆمه‌وه‌ به‌شدار بم له‌ به‌رخودانى شاره‌كه‌م.
رۆژنامه‌ی خه‌بات ژماره‌ی رۆژی 19 ی ئۆکتۆبه‌ری 2014 لاپه‌ره‌ 7 ی کاروباری کوردستان
گه‌لێكى ئابڵوقه‌دراو، به‌رخودانێكى كه‌موێنه‌
به‌رخودانێكى یه‌كجار گه‌وره‌ له‌ دژى تیرۆرى داعش له‌م شاره‌ له‌ لایه‌ن خه‌ڵكێكى ئابڵوقه‌دراوه‌ به‌رێوه‌ ده‌بردرێ كه‌ خواردنى كه‌م و سوته‌مه‌نى و چه‌كى كه‌م و ته‌نانه‌ت هاوكارییه‌كى نێوده‌وڵه‌تى سنوورداریشان هه‌یه‌. چه‌كداره‌كانى داعش له‌ مانگى حوزه‌یراندا ته‌نیا له‌ یه‌ك رۆژدا پێنج یه‌كه‌ى سه‌ربازى سوپاى عێراقیان له‌ موسڵ به‌زاند، به‌ڵام كۆبانى ئه‌وه‌ یه‌ك مانگه‌ به‌ ته‌نیا به‌ره‌نگارى ده‌كا. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى نزیكه‌ى یه‌ك دانه‌ ساڵه‌ گه‌مارۆ دراوه‌ و له‌ ته‌واوى شاره‌ كوردییه‌كانى  دیكه‌ى سوریا دابرِێندراوه‌، كۆبانى مێژووى دروست كردوو منیش ده‌مه‌وێ ببمه‌ به‌شێك له‌ گوتنى چیرۆكى تراژیدى به‌ڵام پاڵه‌وانانه‌ى كۆبانى. له‌ رۆژى نوسینى ئه‌م راپۆرته‌، 25 رۆژ به‌سه‌ر هێرشى به‌رده‌وامى داعش بۆ سه‌ر كۆبانى تێپه‌رِ ده‌بێ. ئه‌وه‌ى لێره‌ روو ده‌دات له‌ هه‌ر كونجێكه‌وه‌ سه‌یرى بكه‌ى كه‌موێنه‌یه‌. هه‌ر یه‌ك له‌ دانیشتوانى شاره‌كه‌ رۆڵێك ده‌گێرِێ له‌م به‌ره‌نگارییه‌ مێژووییه‌ له‌ دژى داعش و بۆ پاراستنى شاره‌كه‌ له‌ پاڵ ئه‌وه‌ى كه‌ شه‌رِ وپێكدادانێكى خه‌ست له‌ ده‌وروبه‌ر و نێو كوچه‌ و كۆڵانه‌كانى شاردا ده‌گوزه‌رێ.
چیتر پاره‌ به‌هاى نیه‌ له‌ كۆبانی
ژیانى نێو گه‌مارۆ خه‌ڵكه‌كه‌ى كۆكردۆته‌وه‌، هه‌موو كه‌س خۆبه‌خشه‌ له‌ كۆبانی بۆ ئه‌وه‌ى پێشرِه‌وییه‌كانى داعش بوه‌ستێنن. دكتۆر و په‌رستیاره‌كان خۆبه‌خشانه‌ و به‌ نۆره‌ له‌ نه‌خۆشخانه‌كان كار ده‌كه‌ن. دوكانداره‌كان، خواردن و خواردنه‌وه‌ و كه‌لوپه‌لى دوكانه‌كانیان به‌ خۆرِایی دابه‌ش ده‌كه‌ن به‌ سه‌ر شه‌رِڤانان و خه‌ڵكى سڤیلى شاره‌كه‌. دایكه‌ ئازاكان، كه‌ كچ و كورِه‌كانیان شان به‌شانى یه‌كترى له‌ به‌ره‌كانى پێشه‌وه‌ى به‌رگرین، خۆیان كۆكردۆته‌وه‌ و رۆژانه‌ خواردن دروست ده‌كه‌ن بۆ هه‌ر كه‌سێك كه‌ برسى بێ. چیتر پاره‌ هیچ به‌هایه‌كى نیه‌ چونكه‌ هه‌موو كه‌س ده‌یانه‌وێ سه‌رمایه‌كانى خۆیان له‌گه‌ڵ ده‌وره‌به‌ره‌كه‌یان به‌ش بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ى له‌و كاته‌ سه‌خته‌دا یارمه‌تى یه‌كترى بده‌ن و بۆ پاراستنى شاره‌كه‌ له‌ به‌رگرى به‌رده‌وام بن. دۆخه‌كه‌ هه‌ر له‌وه‌ ده‌چێ هه‌موان سه‌ر به‌ یه‌ك خێزان بن. ئه‌م هه‌ماهه‌نگیه‌ى له‌سه‌ر گۆرِه‌پانه‌كه‌ هه‌یه‌ وزه‌ ده‌داته‌ رۆحى به‌رگرى له‌ كۆبانى. گه‌نج و پیر، هه‌موو ئه‌وانه‌ى تواناى هه‌ڵگرتنى چه‌كیان هه‌یه‌، ده‌ستیان داوه‌ته‌ چه‌ك و سوێندیان خواردووه‌ كه‌ تا كۆتایی به‌رگرى له‌ شاره‌كه‌یان بكه‌ن. من ئه‌مرِۆ هاوسه‌رۆكى په‌یه‌ده‌ خاتو ئاسیا عه‌بدوڵڵا و وه‌زیرى حكومه‌تى كانتۆنى كۆبانى ئه‌نوه‌ر موسلیمم بینى كه‌ كلاشینكۆفیان له‌ ده‌ست بوو له‌ به‌ره‌ى رۆژهه‌ڵاتى شاره‌كه‌ شه‌رِیان ده‌كرد، له‌و شوێنه‌ى كه‌ شه‌رِ له‌ گه‌ڵ چه‌كدارانى داعش به‌شێوه‌ى كه‌موێنه‌ به‌رده‌وام و خه‌سته‌.  پێكدادان له‌ به‌ره‌ى رۆژهه‌ڵاتى شاره‌كه‌ به‌ ته‌واوى گۆرِاوه‌ بۆ شه‌رِى كۆڵان به‌كۆڵانى پارتیزانى كه‌ له‌م دواییانه‌ چه‌كدارانى داعش توانیان دزه‌ بكه‌نه‌ نێو هه‌ندێ باڵه‌خانه‌ى گرنگى ناوچه‌كه‌. شه‌رِى شه‌قام به‌ شه‌قام له‌ به‌ره‌ى رۆژهه‌ڵات به‌رده‌وامه‌ به‌ تایبه‌ت له‌ ناوچه‌ى پیشه‌سازى رۆژهه‌ڵات. هه‌روه‌ها له‌ ده‌وروبه‌رى شار له‌ نزیك به‌رزایی مشته‌نور و له‌ ناوچه‌ى مشیر یش شه‌رِ و پێكدادان به‌رده‌وامه‌. له‌ به‌ره‌ى رۆژئاواش شه‌رِ به‌رده‌وامه‌ به‌ڵام چه‌كدارانى داعش نه‌یانتوانیووه‌ هیچ پێشرِه‌وییه‌ك بكه‌ن. چه‌كدارانى داعش بۆردوومانێكى ره‌مه‌كیانه‌ى شاره‌كه‌ ده‌كه‌ن و هه‌موو ده‌ خوله‌ك جارێك بۆمبێكى داعش له‌ شوێنێكى شاره‌كه‌ ده‌ته‌قێته‌وه‌ و دوكه‌ڵى ره‌ش و سپى له‌ نێو باڵه‌خانه‌ وێرانكراوه‌كانى شاره‌كه‌ به‌ره‌و ئاسمان به‌رز ده‌بنه‌وه‌.
هه‌موان له‌ پێناوی کۆبانیدا

خه‌وتن له‌ شاردا نه‌ماوه‌
ئه‌م شه‌رِه‌ شه‌رێكى ئاسایی نیه‌، چونكه‌ چه‌كدارانى داعش ده‌یانه‌وێ هه‌موو بونه‌وه‌رێكى زیندوو له‌ شاره‌كه‌ له‌ ناو به‌رن. تۆ ره‌نگه‌ پرسیار بكه‌ى ئێمه‌ چۆن ده‌خه‌وین؟. له‌ راستیدا هیچ شتێك به‌ ئاسایی خۆى نه‌ماوه‌ چیتر ته‌نانه‌ت خه‌وتنیش. خه‌ڵك ده‌توانن هه‌ر كاتێك بیانه‌وێ و له‌هه‌ر شوێنێك بخه‌ون به‌ڵام زۆر زه‌حمه‌ته‌ كه‌س بتوانێ یه‌ك كاتژمێر خه‌وێكى راسته‌قینه‌ى ده‌ست بكه‌وێ. ده‌نگى ته‌قه‌ و بۆمب و ته‌قینه‌وه‌ كه‌ ده‌گاته‌ هه‌موو كونجێكى شار، تاقه‌ت پروكێنه‌. هه‌موو خه‌ڵك له‌ ده‌ره‌وه‌ى ماڵه‌كانى خۆیانن و چه‌كیان هه‌ڵگرتووه‌ و هه‌موویان له‌ ئاماده‌باشین بۆ ئه‌وه‌ى شه‌رِى دژى داعش بكه‌ن. چیتر نۆره‌ و حه‌ره‌سیات گۆرِین نه‌ماوه‌ چونكه‌ هه‌موو چه‌كداره‌كان ده‌جولێن و نان ده‌خۆن و ده‌خه‌ون له‌ هه‌مان شوێن كه‌ چه‌ك و پێداویستیه‌ سه‌ربازییه‌كانى خۆیان له‌ گه‌ڵه‌. تۆ ئه‌گه‌ر بته‌وێ بخه‌وی ده‌توانێ له‌ هه‌ر شوێنێك بته‌وێ بخه‌وی چونكه‌ ده‌زانى هه‌موو ئه‌وانه‌ى له‌ چوار ده‌ورتن به‌ ئاگا و ئاماده‌ن. زۆربه‌ى كات ئێمه‌ وا خۆمان ده‌رده‌خه‌ین كه‌ خه‌وتووین كاتێك ده‌مانه‌وێ تۆزێك پشوو بده‌ین. كاتێك ده‌مه‌وێ بچمه‌ ناو خانووێك بۆ ئه‌وه‌ى تۆزێك بخه‌وم، یه‌كسه‌ر خه‌یاڵى خه‌ڵكى كۆبانى كه‌ هه‌رِه‌شه‌ى كوشتنى به‌كۆمه‌ڵیان لێ ده‌كرێ دێته‌ خه‌یاڵم، یان دێته‌ بیرم كه‌ ره‌نگه‌ ئێستا بومبێكى وێڵ به‌ربێته‌وه‌ سه‌رم. ئه‌م دۆخه‌ نایه‌ڵىَ خه‌وێكى راسته‌قینه‌ بكه‌م، باوه‌رِ ده‌كه‌م ئه‌مه‌ بۆ هه‌موو ئه‌و خه‌ڵكانه‌ش وایه‌ كه‌ ئێستا له‌ ناو شاره‌كه‌ن
.
رۆژنامه‌نووس هه‌یسه‌م موسلیم له‌ ناو کۆبانێ

ئابڵوقه‌ى هه‌موو شت
برِى پێویستى خواردن و ئاو و ده‌رمان و ته‌نانه‌ت چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نیش نیه‌. ئێمه‌ به‌ ده‌ست نه‌بوونى هه‌موو شتێكه‌وه‌ین بۆیه‌ حساب بۆ هه‌موو شتێك ده‌كه‌ین. یه‌كێك له‌ شه‌رِڤانه‌كانى یه‌په‌گه‌ كه‌ ئه‌مرِۆ له‌ به‌ره‌ى رۆژهه‌ڵاته‌وه‌ گه‌رِابۆوه‌ به‌ منى گوت چه‌كداره‌كانى داعش بێ ژمار گولله‌یان پێیه‌ بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌ست ده‌كه‌ین ئه‌وانه‌هه‌ندێ جار به‌س بۆ خۆشى ته‌قه‌ ده‌كه‌ن، كه‌چى ئێمه‌ پێویسته‌ ده‌ست به‌ فیشكه‌وه‌ بگرین و یه‌ك دانه‌ش به‌ خه‌سار نه‌ده‌ین. به‌ مانایه‌كى دیكه‌، چه‌كداره‌كانى كورد پێویسته‌ ته‌نانه‌ت به‌ حساب گولله‌ و فیشه‌كیش بته‌قێنن. خه‌ڵكى بیرى لێداوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى ئاوى خواردنه‌وه‌ى ده‌ست بكه‌وێ چونكه‌ ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر داعش ئه‌و بۆرِیانه‌ى ته‌قانده‌وه‌ كه‌ ئاوى خواردنه‌وه‌یان بۆ شاره‌كه‌ دابین ده‌كرد. مۆلیده‌ برِێك كاره‌با بۆ خه‌ڵك دابین ده‌كا. خه‌ڵك ده‌چنه‌ ئه‌و شوێنانه‌ى مولیده‌ی كاره‌با تێیاندا كار ده‌كات و له‌وێ سره‌ ده‌گرن بۆ ئه‌وه‌ى بتوانن مۆبایله‌كانیان شه‌حن بكه‌ن. ئێمه‌ ده‌بێ به‌ حساب خواردن و چاو و قاوه‌ش به‌كار بێنین. ئه‌و چه‌كانه‌ى به‌ ده‌ست خه‌ڵكه‌وه‌ یه‌كجار ساده‌یه‌. من ئه‌مرِۆ دوو پیاوم بینى كه‌ یه‌كێكیان برِنه‌وێكى كۆن و ئه‌وه‌ى دیكه‌ تاپرِێكى راوى به‌ ده‌سته‌وه‌ بوو. زۆرینه‌ى شه‌رِڤانه‌كانیش چه‌كى كلاشینكۆفیان به‌ ده‌سته‌وه‌یه‌.
ده‌رمان به‌ پشته‌كۆڵ
ئێمه‌ لێره‌ كێشه‌ى كه‌مى ده‌رمانیشمان هه‌یه‌. ئه‌و برِه‌ ده‌رمانانه‌ى ده‌گه‌نه‌ كۆبانى، كوردانى شارى سوروچ له‌ باكورى كوردستانه‌وه‌ به‌ قاچاخ ئاودیوى ده‌كه‌ن. كورده‌كانى باكور ده‌رمان ده‌خه‌نه‌ پشته‌كۆڵیان و به‌ رێگه‌ى قاچاخ بۆ هاوكارى و پاڵپشتى به‌رخودانى كۆبانى ره‌وانه‌ى ده‌كه‌ن. هه‌ندێ جار خواردن و سوته‌مه‌نیش به‌ قاچاخ له‌وێوه‌ بۆ كۆبانى دێ. ئه‌مرِۆ من له‌ باڵه‌خانه‌ى ئه‌نجومه‌نى خه‌ڵك بووم، له‌وێ به‌ چاوى خۆم پێنج كوردم بینى كه‌ به‌ پشته‌كۆڵ ده‌رمانیان به‌ قاچاخ هێنابوو. ئه‌وان گوتیان جه‌ندرمه‌كانى تورك له‌سه‌ر سنوور ته‌قه‌یان لێ كردوون و به‌ حاڵ توانیویانه‌ رابكه‌ن و به‌ سه‌لامه‌تى ده‌رمانه‌كه‌ بگه‌یه‌ننه‌ شارى كۆبانى. ئه‌و خه‌ڵكه‌ى ده‌رمان به‌ قاچاخ له‌ كوردستانى توركیاوه‌ دێنێ بۆ كۆبانى ژیانى خۆیان ده‌خه‌نه‌ به‌ر مه‌ترسیه‌كى گه‌وره‌، چونكه‌ حكومه‌تى توركیا سنووره‌كانى له‌گه‌ڵ كۆبانى داخستووه‌ و پاسه‌وانانى سنووره‌كانى توركیاش بێ دوو دڵى ته‌قه‌ له‌ خه‌ڵكى سڤیلى كورد ده‌كه‌ن. هه‌ر ئه‌مرِۆ گاردى سنوورى توركیا 158 هاوڵاتى سڤیلى كۆبانى ده‌ستگیر كرد كه‌ ده‌یانویست بۆ باكورى كوردستان بپه‌رِنه‌وه‌. ئێستا ئه‌وان به‌ند كراون له‌ گوندى عه‌لى كۆر له‌ سه‌ر سنوور. یه‌كێك له‌و كچانه‌ى ده‌ستگیركراوه‌ هێشتا به‌ نهێنى ته‌له‌فونى له‌ لایه‌، ئه‌مرِۆ قسه‌م له‌گه‌ڵى كرد. ئه‌و گوتى سه‌ربازانى توركیا هه‌رِه‌شه‌یان لێ كردووین كه‌ ئاودیومان ده‌كه‌نه‌وه‌ بۆ ئه‌و به‌شه‌ى كۆبانى كه‌ له‌ لایه‌ن چه‌كدارانى داعش ده‌ستى به‌سه‌ر گیراوه‌. سه‌ربازه‌كان پێیان گوتوون كه‌ ئێوه‌ ده‌مێكه‌ ده‌بوایه‌ كۆبانى چۆڵ بكه‌ن، ئێستا ئێوه‌ وه‌كو قاچاخچى نایاسایی سه‌یر ده‌كرێن چونكه‌ توركیا چیتر په‌نابه‌رى كۆبانى وه‌رناگرێ. ئه‌مه‌ شاره‌ گه‌مارۆ دراوه‌كه‌ى من بوو ئه‌مرِۆ. هێشتا زیندووه‌ و رووبه‌رووى هه‌موو جۆره‌ فشار و گه‌مارۆ و هێرشێكى تیرۆریستى ده‌بێته‌وه‌ كه‌ له‌ هه‌ر لایه‌كه‌وه‌ بێ. با بزانین ئاخۆ سبه‌ى چى له‌ گه‌ڵ خۆى ده‌هێنێ. ئه‌م راپۆرته‌ به‌رده‌وام ده‌بێ...

Saturday 4 October 2014

نوێترین دیمانه‌مان له‌ گه‌ڵ رادیۆی کوردی ده‌نگی ئه‌مریکا ده‌رباره‌ی په‌یوه‌ندیه‌کانی هه‌رێمی کوردستان له‌ گه‌ڵ تورکیا و وڵاتانی دیکه‌، پاڵپشتی تورکیا له‌ داعش و مه‌ترسیه‌کانی بۆ سه‌ر کانتۆنه‌ کوردییه‌کانی رۆژئاوای کوردستان


له‌م لینکه‌ گوێ له‌ به‌رنامه‌که‌ بگره‌

دیوانی وه‌زاره‌تی ناوخۆ: ئەو شوێنانەی کامێرای 'پۆینت تو پۆینت'یان تێدایە 90% رووداوی هاتووچۆ تێیاندا کەمبووەتەوە

به‌ڕێوه‌به‌ری گشتیی دیوانی وه‌زاره‌تی ناوخۆی هەرێمی کوردستان دەڵێت، "زۆرینەی تاوان و دزیکردنەکان بە ماتۆڕسکیلی بێ سەرەتا ئەنجام دەدرێن&...