هێمن میرانی
وەکو پێناسە، موچەی خانەنشینی بریتیە لە بڕێک پارە کە دوای گەیشتن بە تەمەنی خانەنشینی وەری دەگریت لە بەرامبەر ئەو خزمەتەی پێشکەشت کردووە، و ئەو بڕەش کۆکراوەی ئەو بەشدارییەیە کە لە ساڵانی خزمەت مانگانە لە موچەکەت دەبڕدرا بۆ ئەوەی دواتر لە کاتی گەیشتن بە تەمەنی خانەنشینی وەریبگریتەوە.
لە هەندێ سیستم، دەوڵەت هاوکاری ئەو کەسانە دەکات کە دەگەنە تەمەنی خانەنشینی ئەگەر بەشداری پێویستیشیان لە کاتی خزمەتدا بە بڕە پارەی دیاریکراو نەکردبێت. ئەرکی دەوڵەتە رێگا نەدات هاووڵاتییەکانی لە تەمەنی پیریدا لە بارێکی دارایی خراپدا بژین.
لە کوردستان بە داخەوە ئەو بابەتەشمان بە سیاسی کرد. پارلەمانتارە بەڕێزەکان دوو یاسایان بۆ خانەنشینی پلە تایبەتەکان و خۆیان دەرکرد کە راستەوخۆ دوای تەواو بوونی ٤ ساڵی خزمەت، بە موچەیەکی یەکجار گەورە خۆیان و پلە تایبەتەکانیان خانەنشین کرد، ئینجا تەمەنیان هەرچەند بێت یان ئەگەر پێشتر هیچ خزمەتێکیان پێشکەشی کەرتی گشتی کردبێت یان هیچ بڕە پارەیەکیان بۆ سندوقی خانەنشینی دانابێت یان نا. ئەمە بە یاسا کراوە، بەڵام ناکرێت بگوترێت کارێکی باش و ئاسایی بووە.
ئێستا بە یاسای چاکسازی ژمارە ٢ی ساڵی ٢٠٢٠ ئەو یاسایانەی جاران ڕاگیران بەڵام بە هۆی بڕگەیەکی یاسای چاکسازی دیسان بۆ بەرژەوەندی ئەو بەڕێزانە خانەنشینی کردۆتە ئارەزوومەندانە. بەمە ئەندامانی بەڕێزی پارلەمان خۆیان خستۆتە بەر جنێو و دوعای خەڵک. لە لایەکی دیکە خۆیان خستۆتە زاویەکی یەکجار ناشرین کە وازهێنان لەو خانەنشینیە، کە کەموێنەیە لە دونیا لە ناعەدالەتی، ئەمڕۆ بۆتە دەستکەوت و خۆهەڵکێشانی سیاسی.
 |
خۆزگە خۆتان ئارەزوومەندانە ئەو دەقەی یاسای چاکسازیش هەموار بکەن کە ئەمڕۆ ئێوەی خستۆتە نێو هەڵوێستێکی ناخۆشەوە. ڕاستەکە ئەوەیە کە ئەوەی نەگاتە تەمەنی خانەنشینی، ناکرێ خانەنشین بکرێت و ببێتە بارگرانی لەسەر دارایی دەوڵەت |
بەڕێزینە:
ئاشکرایە کە خانەنشینی پێویستە لە تەمەنێکی گونجاو، دوای ساڵانێکی زۆر و دیاریکراو لە خزمەت، هەروەها دوای ئەوەی ئەو هەموو ساڵە، مانگانە پارە دادەنێی لە موچەکەت بۆ خانەنشینی، ئینجا وەکو پرەنسیپە گشتییەکە دەبیە شایەنی خانەنشین بوون لە کەرتی گشتی. خۆزگە خۆتان ئارەزوومەندانە ئەو دەقەی یاسای چاکسازیش هەموار بکەن کە ئەمڕۆ ئێوەی خستۆتە نێو هەڵوێستێکی ناخۆشەوە. ڕاستەکە ئەوەیە کە ئەوەی نەگاتە تەمەنی خانەنشینی، ناکرێ خانەنشین بکرێت و ببێتە بارگرانی لەسەر دارایی دەوڵەت
هەرچەندە حکومەت زیرەکانە بە ڕێنمایی ژمارە ١٣ی ساڵی ٢٠٢٠ کە لە ٢٩ی حوزەیران دەرچوو، موچەی خانەنشینی پلە باڵاکانی تا ئاستێکی باش کەمکردۆتەوە، بەڵام هێشتا ئێوەی بەڕێز ئەندامانی پارلەمان و پلە تایبەتییەکانی لە دەمی خەڵک رزگار نەکردووە.
بەڕێزینە:
دەکرێ موچەی خانەنشینی فەرمانبەرێکی ئاسایی و ئێوەی بەڕێز و پلە تایبەتەکانی دیکە جیاواز بیت تا ئاستێکی مەعقول، بەڵام ئەوەی تا ئەمڕۆ هەبووە ناعەدالەتی بووە تا حەوت تەبەقەی ئاسمان.
