Welcome to Hemn Merany's Personal Blog

زێره‌ڤانى بىَ موچه‌! هێمن میرانى پێنه‌دانى موچه‌ى هێزه‌كانى زێره‌ڤانى یان هه‌ر داموده‌زگایه‌كى دیكه‌ بۆ ماوه‌ى دوو مانگ به‌ بىَ ئه‌وه‌ى وڵات دووچارى كاره‌ساتى سروشتى یان ئیفلاس بوو بىَ، دووباره‌ و سه‌د باره‌ بوونه‌وه‌ى ئه‌م دیارده‌یه‌ له‌ كاتێك موچه‌ سه‌ره‌تاییترین مافى ئه‌و كه‌سانه‌یه‌ كه‌ كار ده‌كه‌ن، شوره‌ییه‌كى زۆر گه‌وره‌یه‌ و حكومه‌ت یان هه‌ر حزبێك به‌رپرس بێ له‌ به‌رده‌وامى ئه‌م دیارده‌یه‌ به‌ تایبه‌ت به‌رامبه‌ر به‌ خه‌ڵكێك كه‌ برِیار نیه‌ به‌ خۆبه‌خش كار بكه‌ن ( بۆ نمونه‌ ئه‌مانه‌ ئه‌ندامى حزب، یان چالاكوانى كۆمه‌ڵى مه‌ده‌نى نین تا كارى دیكه‌یان هه‌بىَ ) له‌ ساده‌ترین مانادا ده‌یانه‌وىَ ئه‌و خه‌ڵكه‌ ته‌نانه‌ت بۆ بچووكترین مافى خۆشى ده‌ست پانبكاته‌وه‌ و بپارێته‌وه‌، كاتێك موچه‌شیان دا ئیدى بیكه‌نه‌ ده‌ست كه‌وت و خه‌ڵك چه‌پڵه‌یان بۆ لێ بدات و بیكاته‌ مانشێتى گه‌وره‌ گه‌وره‌. وه‌ڵاهى عه‌یبه‌ بیلاهى شه‌رمه‌، ئه‌مه‌ ئه‌و په‌رِى بىَ قانونى و حساب نه‌كردنه‌ بۆ كه‌رامه‌تى تاكى كورد، حساب نه‌كرده‌ بۆ گوزه‌رانى خه‌ڵكێك كه‌ منداڵه‌كانى ده‌بىَ حه‌فتا رۆژ چاوه‌رِوانى چۆره‌ موچه‌یه‌ك بك...

كورسى و له‌زه‌ت... هێمن میرانى ره‌نگه‌ بوون به‌ كه‌سى یه‌كه‌م له‌ داموده‌زگاكان له‌زه‌تى تایبه‌تى خۆى هه‌بىَ، ئه‌مرِۆ براى به‌رێز كاك غه‌فور مه‌خموریش كرایه‌وه‌ سكرتێرى گشتى حزبه‌كه‌ى خۆى، پیرۆزبایى لىَ ده‌كه‌م هه‌رچه‌نده‌ بڵاوكراوه‌ته‌وه‌ كه‌ خۆى ئاماده‌ نه‌بووه‌ خۆى كاندید بكات به‌ڵام كه‌سى دیكه‌ خۆى بۆ سكرتێرایه‌تى كاندید نه‌كردووه‌. یه‌كێك له‌و نه‌خۆشیانه‌ى كۆمه‌ڵگه‌ى كوردستانى گرتۆته‌وه‌ به‌ ته‌واوى حزب و حكومه‌ت و داموده‌زگا مه‌ده‌نى و ئیعلامییه‌كان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ برِێكى كه‌مى ئه‌م دامه‌زراوانه‌ سه‌رۆك و سكرتێر و مودیر په‌روه‌رده‌ ده‌كه‌ن. ئاخر له‌وه‌ بگه‌رىَ كه‌ زۆرینه‌ى زۆرى حزبه‌ سیاسییه‌كان له‌ سى چل ساڵه‌وه‌ بگره‌ تا ده‌گاته‌ ده‌ پانزه‌ ساڵ یه‌ك كه‌س " به‌ هه‌ڵبژاردن و كۆنگره‌" هه‌ر سه‌رۆك و سكرتێره‌، خه‌مه‌كه‌ له‌وه‌یه‌ ئه‌و نه‌خۆشییه‌ حكومه‌تیشى گرتۆته‌وه‌ و پارتى و یه‌كێتى له‌ نێوان كاك به‌رهه‌م و كاك نێچیرڤان له‌ دوو ئیداره‌یى و ئیداره‌ى یه‌كگرتوودا پاس پاسانى به‌ سه‌رۆكایه‌تى حكومه‌ت ده‌كه‌ن، خه‌مه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ مودیرى ته‌له‌فزیۆن هه‌یه‌ دوانزه‌ سێانزه‌ ساله...

گه‌نده‌ڵى و سزادانى گه‌نده‌ڵه‌كان.. پرۆفیسیۆرێكى بوارى گه‌نده‌ڵى كه‌ به‌ ره‌گه‌ز خه‌ڵكى كینیایه‌ و ئێستا بۆ تراسنپه‌رێنسى ئینته‌رناشناڵ كار ده‌كات، له‌م رۆژانه‌ سیمینارێكى له‌ له‌نده‌ن هه‌بوو.. ئه‌و به‌رێزه‌ ده‌یگوت سه‌ره‌تا له‌ كینیا ئه‌گه‌ر كه‌سیك مانگایه‌كى بدزیبوایه‌ یه‌كسه‌ر حكومه‌ت ده‌یگرت و ده‌یخسته‌ به‌ندینخانه‌ و سزا ده‌درا، به‌ڵام به‌ سه‌دان كه‌س پاره‌ى میلله‌ت و حكومه‌تیان ده‌دزى كه‌س به‌ خه‌یاڵیشتى دانه‌ده‌هات و كه‌سیش ده‌ستگیر نه‌ده‌كرا. له‌ بنه‌رِه‌تدا كینییه‌كان هیچ ده‌سته‌واژه‌یه‌كیان نه‌بوو بۆ ئه‌وه‌ى ناو له‌م دیارده‌یه‌ بنێن كه‌ Corruption ه‌ ( ئێمه‌ش پێى ده‌ڵێین گه‌نده‌ڵى)... له‌ كوردستانیش هێلكه‌یه‌ك بدزى ئه‌گه‌ر فه‌قیر بى قورِت به‌سه‌رى ده‌بى، به‌ڵام دزىگه‌وره‌ گه‌وره‌ هه‌ن و " پاره‌ى میلله‌تیش ده‌خۆن و ژه‌هراویش نابن"! ئه‌رىَ ئه‌گه‌ر هه‌ر لۆ خۆشیش بىََ، حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بۆ هه‌ندىَ له‌و كه‌سانه‌ لا نابات و نایانداته‌ دادگا... خۆ سه‌رده‌مێك ئه‌و ده‌نگوباسانه‌ زۆر خۆش بوون، ده‌یانگوت ئه‌ها فڵان له‌ فرۆكه‌خانه‌ى هه‌ولێر گێرِدرایه‌وه‌ و نه‌یانهێش...

پارله‌مانى گه‌نجان... چه‌نده‌ ئۆرگان و داموده‌زگاى زیاتر له‌ كوردستان دابمه‌زرىَ، هێنده‌ زیاتر سه‌روه‌تى گشتى به‌ فیرِۆ ده‌رِوات و ئاستى خزمه‌تگوزارى داده‌به‌زىَ، چه‌نده‌ حزبى دیكه‌ له‌ كوردستان دابمه‌زرىَ كه‌ له‌ سه‌د كه‌س تێپه‌رِ نه‌كه‌ن و بودجه‌یه‌كى گه‌وره‌شیان پىَ بدرىَ، هێنده‌ ماناى راسته‌قینه‌ى دیموكراسى كاڵ ده‌بێته‌وه‌ و فره‌ییه‌كى سیاسى ساخته‌  روخسارى سیستمى سیاسى كوردستان ره‌نگ ده‌كات... ئه‌و هه‌موو سه‌نته‌ر و رێكخراو و ناوه‌ندى رۆشنبیرى و فه‌رهه‌نگخانه‌ و بنكه‌ و حزب و رێكخراوى جه‌ماوه‌رى و گۆڤار و رۆژنامه‌ و بلاڤۆك و ته‌له‌فزیۆنى مه‌حه‌لى و سه‌ته‌لایت و وێب سایت و رادیۆ و چى و چىچ و چى كه‌ پاره‌ له‌ ( حكومه‌تى كوردستان) وه‌رده‌گرن قورساییه‌كى گه‌وره‌ن به‌سه‌ر بودجه‌ى گشتى و كاریگه‌رییه‌كى  كه‌میان به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌وه‌ هه‌یه‌. شوێنى كار و كه‌سابه‌ت و ده‌وامى دووه‌مى ئه‌و براده‌رانه‌ن كه‌ ناتوانن به‌ موچه‌یه‌ك ژیانیان بسورِێنن. ره‌نگه‌ زۆر راشكاو و گشتگیرانه‌ قسه‌م كردبىَ، به‌ڵام برِێكى زۆرى ئه‌و ده‌زگایانه‌ى ناوم هێنان خۆشیان ده‌زانن هیچ ئیزافه‌یه‌كیان نیه‌ و ته‌...

 بۆ فه‌خامه‌تى سه‌رۆك كۆمار و تێكۆشه‌رى ئازیز مام جه‌لال... هێمن میرانى محه‌مه‌د حه‌سه‌نێن هه‌یكه‌ل ى گه‌وره‌ مێژوونووس و نوسه‌رى ناودارى عه‌ره‌بى ده‌گێرته‌وه‌ كه‌ پێش شۆرِشى ئیسلامى ئێران دیمانه‌ى له‌گه‌ڵ خومه‌ینى هه‌بووه‌، هه‌یكه‌ل چه‌ندین سه‌ركرده‌ى دونیاى بینیووه‌ و دیمانه‌ى له‌گه‌ڵ كردوون، خۆى بۆ دیمانه‌كه‌ى ئیمام خومه‌ینى ئاماده‌ ده‌كات و ده‌چێته‌ شوێنى دیدار، كه‌ دیمانه‌كه‌ ته‌واو ده‌بىَ به‌ سه‌رسورِمانه‌وه‌ دێته‌ ده‌ره‌وه‌ و له‌ هاوكاره‌كه‌ى خومه‌ینى ده‌پرسىَ كه‌ یه‌كه‌م جاره‌ رووبه‌رووى حاڵه‌تێكى سه‌یر بۆته‌وه‌، هه‌رچى ئه‌و پرسیارى خۆى كردووه‌، خومه‌ینى به‌ جۆرێك قسه‌ى كردووه‌ كه‌ له‌گه‌ڵ پرسیاره‌كان یه‌كى نه‌گرتۆته‌وه‌. هاوكاره‌كه‌ى جوان ده‌ڵىَ كه‌ ( ئیمام زۆر له‌ لاى گرنگ نیه‌ وه‌ڵامى پرسیاره‌كانى تۆ وه‌كو ئه‌وه‌ى تۆ ده‌ته‌وىَ بداته‌وه‌ یان نا، به‌ڵام له‌لاى ئه‌و گرنگه‌ كه‌ له‌ رێى جه‌نابته‌وه‌ چ به‌ جیهان ده‌ڵىَ)... جه‌نابى مام و سه‌رۆك كۆمار... تۆ تێكۆشه‌رێكى دێرینى كوردستانى و سه‌رت له‌ نێو سیاسه‌تدا سپى كرد و ته‌مه‌نت له‌ نێو سیاسه‌تدا گه‌یانده‌ هه‌شتا ساڵ، پێم سه‌...

Anti Corruption Seminar Hawler, Kurdistan 24.06.2012

Hemn Merany's presentation about fighting corruption http://www.youtube.com/watch?v=X21Vdkj4GZI

به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى گه‌نده‌ڵى له‌ كوردستان هێمن میرانى گه‌نده‌ڵى وه‌كو ئه‌وه‌ى له‌ ئه‌ده‌بیاتى زانستى سیاسه‌تدا پێناسه‌ى بۆكراوه‌، دیارده‌یه‌كى فره‌ ره‌هه‌نده‌ كه‌ به‌ سانایى توێژه‌ران و لێكۆڵه‌ران ناتوانن پێناسه‌یه‌كى گشتگیرى بۆ بدۆزنه‌وه‌ كه‌ به‌ كه‌ڵكى ئه‌وه‌ بىَ بۆ هه‌موو كۆمه‌ڵگه‌ و سه‌رده‌مێك بگونجىَ. له‌م سۆنگه‌یه‌وه‌ به‌ سه‌دان پێناسه‌ له‌لایه‌ن لێكۆڵه‌ران و رێكخراوه‌نێو ده‌وڵه‌تییه‌كانه‌وه‌ خراوه‌ته‌ روو. هه‌ر یه‌كه‌یان له‌ روانگه‌یه‌كه‌وه‌ له‌ دیارده‌كه‌ ده‌رِوانىَ و چوارچێوه‌ى بۆ ده‌ست نیشان ده‌كات. دارێڵ بالیه‌ Daryl Balia به‌رێوه‌به‌رى جێبه‌جێكارى به‌شى مۆراڵ له‌ ئۆفیسى كۆمیسیۆنى خزمه‌تگوزارى گشتى ئه‌فریقیا دیارده‌كه‌ ده‌به‌سێتێته‌وه‌ به‌ ته‌مه‌نى بوونى حكومه‌ته‌وه‌ و ده‌ڵىَ " گه‌نده‌ڵى به‌ قه‌د ته‌مه‌نى حكومه‌ته‌وه‌ كۆنه‌، له‌ هه‌ر شوێنێك ماڵى گشتى هه‌بوو، بێگومان باند و گروپ هه‌ن كه‌ چاو ده‌برِنه‌ سه‌روه‌رتى گشتى و ده‌یدزن". له‌ ساده‌ترین پێناسه‌یدا كه‌ زۆرترین لێكۆڵه‌ر و هه‌روه‌ها رێكخراوى شه‌فافیه‌تى نێوده‌وڵه‌تى Transparency International و با...

ئۆپۆزیسیۆن بوون و خانه‌نشینى پله‌ به‌رز... هێمن میرانى یه‌كێك له‌و گه‌نده‌ڵییه‌ زه‌قانه‌ى دوو حزبه‌ ده‌سه‌ڵاتداره‌كه‌ى كوردستان له‌ دواى راپه‌رێنه‌وه‌ كردوویانه‌ بریتیه‌ له‌ خانه‌نشین كردنى سه‌دان كادرى باڵاى خۆیان به‌ پله‌ى وه‌زیر، وه‌كیل وه‌زیر و به‌رێوه‌به‌رى گشتى به‌ بىَ ئه‌وه‌ى بۆ یه‌ك چركه‌ له‌ پله‌یه‌كى وه‌زیفى وادا كاریان كردبىَ. من دژى ئه‌وه‌ نیم هیچ پێشمه‌رگه‌یه‌كى كۆن رێزى لىَ بنرىَ و ژیانى خۆش بكرىَ، به‌ڵام چونكه‌ خۆشیان ده‌زانن كاره‌كه‌ هه‌ڵه‌یه‌ و گه‌نده‌ڵییه‌كى زه‌قه‌، به‌ نوسراوى نهێنى ئه‌م كارانه‌ ده‌كه‌ن. ئێستاش قسه‌ هاتۆته‌ سه‌ر هه‌ندىَ كه‌سى دیكه‌ كه‌ وه‌كو رۆشنبیرى بىَ لایه‌ن یان نزیك له‌ هێزه‌ ئۆپۆزیسیۆنه‌كان كه‌ ئه‌مانیش به‌ پله‌ى سه‌ربازى باڵا خانه‌نشین كراون، كاك رێبین هه‌ردى یه‌كێكه‌ له‌و به‌رێزانه‌ و خۆشى له‌ روونكردنه‌وه‌یه‌كدا ئه‌مه‌ى نه‌شاردۆته‌وه‌. هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر به‌ لیستى ئۆپۆزیسیۆن كرابىَ، واته‌ ئه‌گه‌ر هێزه‌ ئۆپۆزیسیۆنه‌كان ئه‌و ناوانه‌یان خستبێته‌ لیسته‌وه‌ و به‌ نوسراوى نهێنى بۆ حكومه‌تیان ره‌وانه‌ كردبىَ و ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانیش به‌ نو...

Some corrupt leaders Daryl Balia, Chief Director of Ethics in the Office of the Public Service Commission in African pointed out that “corruption is as old as government itself, and where there is a public rand there'll always be a crooked hand” (Grobler, 2002: Quotation page). In addition,   Lord Acton, who lived from 1834 to 1902 and was Regius Professor of Modern History at Cambridge University, in England has very famous quote about corrupt leaders, he said “Power tends to corrupt and absolute power corrupts absolutely.” Hence, just have a look at some corrupt leaders, or ' crooked hand'. Reference: Amundsen, I. (2006). Political corruption. U4 Anti-Corruption Resource Centre.

هه‌رسه‌ركرده‌یه‌ك ویستى پىَ درێژى بكات و ده‌سه‌ڵاته‌كانى خۆى زیاد بكات، ده‌بىَ له‌ سه‌ره‌تاوه‌ به‌رى لىَ بگیرىَ و لێى قه‌بوڵ نه‌كرىَ، ده‌نا رۆژ دواى رۆژ زیاتر كۆنترۆڵى كۆمه‌ڵگه‌ ده‌كات و حه‌زى مانه‌وه‌ى زیاترى له‌ لا چه‌كه‌ره‌ ده‌بىَ... پشتیوانى له‌ گه‌لى میسر ده‌كه‌م كه‌ ده‌یانه‌وىَ سه‌رۆكه‌كه‌یان حوسنى موباركێكى ئیسلامى نه‌بىَ، به‌ڵكو سه‌رۆكێكى نوىَ بىَ كه‌ كورسى وه‌كو ده‌رفه‌تێكى كاتى بۆ خزمه‌ت كردنى كۆمه‌ڵگه‌ سه‌یر بكات نه‌ك بۆ خۆ پته‌وكردن. ئه‌گه‌ر له‌ عێراق زوو رێگرى له‌ نورى مالیكى بكرابوایه‌ كه‌ به‌ ویستى خۆى كۆنترۆڵى سوپا و هه‌واڵگرى و جومگه‌گرگه‌كانى دیكه‌ى ده‌سه‌ڵات نه‌كات، ئیستا وا نه‌ده‌بووه‌ كه‌ڵه‌گا... هیچ كاتێك دیموكراسى ماناى ئه‌وه‌ نیه‌ زۆرینه‌ هه‌وڵى تواندنه‌وه‌ و سرِینه‌وه‌ى تایبه‌تمه‌ندییه‌كانى كه‌مینه‌ بدات، ئه‌وه‌ دیكتاتۆریه‌تى زۆرینه‌یه‌ جا له‌ هه‌ر كوێى دونیا بىَ. به‌ڵى بۆ سه‌رۆكێك كه‌ باوه‌رِى به‌ به‌جێهێشتنى كورسى هه‌بىَ و ده‌سه‌ڵات به‌ ده‌رفه‌ت بۆ خزمه‌تكردنى خه‌ڵك بزانىَ و ره‌زاى خۆى زۆر گران نه‌كات. هێمن میرانى

ئه‌و وێنه‌یه‌ و هه‌ندىَ ورده‌ سه‌رنج له‌ رابردوو هێمن میرانى - به‌ بیرم دىَ ده‌ر و دراوسێكانمان ئه‌گه‌ر ئێواره‌یه‌ك بۆ میواندارى بهاتبانایه‌ ماڵمان، یه‌كێكیان كلاشینكۆفێكى سینى، یان مزه‌لى جه‌یشى شه‌عبى یان حه‌فتا و پێنجییه‌كى له‌گه‌ڵ خۆى ده‌هێنا، ئه‌وه‌ى حه‌فتا و پێنجیه‌ك و قه‌مسه‌ڵه‌یه‌كى عه‌سكه‌رى هه‌بوایه‌ هه‌ر پادشایه‌ك بوو بۆ خۆى! - به‌ بیرم دىَ كه‌ له‌و شارۆچكه‌یه‌ى لێى ده‌ژیام به‌ زۆرى زۆردارى ئاڵاى حزبى فه‌رِمانرِه‌واى ناوچه‌كه‌ ده‌بوایه‌ له‌سه‌ر هه‌موو ماڵ و دوكانێك هه‌ڵبدرىَ، ئێمه‌ هه‌ڵمان نه‌دا، چونكه‌ ئێمه‌ (already) له‌سه‌ر ئه‌و حزبه‌ حساب بووین... - به‌ بیرم دىَ كه‌ كاتێك گه‌نجێك زه‌واجى ده‌كرد، ده‌بوایه‌ ده‌مانچه‌یه‌ك و چه‌ند یه‌ده‌گێكى فیشه‌كى ده‌مانچه‌ له‌به‌ر پشتى خۆى ببه‌ستى و له‌ ته‌ك بووكه‌ خان بوه‌ستىَ و خه‌ڵكیش وێنه‌ى له‌گه‌ڵ بگرن، جا ئه‌و ده‌مانچه‌یه‌ هى خۆى بوایه‌ چاك بوو، ده‌نا ده‌بوایه‌ له‌م و له‌و بپارِێته‌وه‌ كه‌ ده‌مانچه‌كه‌ى خۆیان بۆ رۆژى زه‌ماوه‌ندى به‌ قه‌رز پىَ بده‌ن... - به‌ بیرم دىَ له‌ ناو ماڵى خۆت بووى، نان گران بوو، به‌نزین گران بوو، نه‌ ...

Hasty is from Kurdistan not Iraq... Hasty has not got any place in a school yet, we applied for four schools and unfortunately we have been told that all places are full now. Today as a temporary solution Hasty went to a pre-school nursery. One of his teachers asked him: Teacher: Where are you from Hasty, are you from Iraq? Hasty: No I am from Kurdistan not Iraq! So proud of you my son, you are the future of your Kurdistan. هه‌ستى خه‌ڵكى كوردستانه‌ نه‌ك عێراق هه‌ستى هێشتا له‌ قوتابخانه‌ وه‌رنه‌گیراوه‌، به‌ داخه‌وه‌ فۆرممان پێشكه‌شى چوار قوتابخانه‌ كردووه‌، كه‌چى ده‌ڵێن شوێنمان نیه‌ و ده‌بىَ چاوه‌رِى بكه‌ن... ئێمه‌ وه‌كو چاره‌سه‌رێكى كاتى ئه‌مرِۆ هه‌ستیمان ره‌وانه‌ى باخچه‌یه‌كى منداڵان ى تایبه‌ت كرد. یه‌كێك له‌ مامۆستاكانى ئه‌مرِۆ پرسیارى له‌ هه‌ستى كردبوو: هه‌ستى تۆ خه‌ڵكى كوێى، تۆ خه‌ڵكى عێراقى؟هه‌ستیش وه‌ڵامى دابووه‌: نه‌خێر من خه‌ڵكى كوردستانم... كه‌ بۆى گێراینه‌وه‌ خه‌ریك بوو له‌ خۆشیان باڵ بگرم، جێى شانازى ئێمه‌ى ئاینده‌ى كوردستان، هه‌ستى

No to WAR My son Hasty: Dad! please write about peace, I hate war. I know in the war someone's dad might be killed, please write about peace Dad!

Transparency International Corruption index 2012 Iraq has remained its place as one of the top ten corrupt countries worldwide http://www.transparency.org/cpi2012/results

Hemn Merany is  Kurdish Author and Academician. He lives in United Kingdom, Leicester. He has started doing PhD in Politics and governance, Leicester University. He is married and got two little kids, Hasty and Helan